Ο οίκος Christie’s απέσυρε την Αφροδίτη

Με τους διεθνείς οίκους δημοπρασιών αρχαιοτήτων, και ειδικά με τον οίκο Christie’s, τα βάζει η Ευρωπαϊκή Ενωση Αρχαιολόγων.

Με αφορμή ακόμα μια ταύτιση αρχαίου που είχε προβληματική προέλευση, η Ενωση διαμαρτύρεται για την πρακτική που ακολουθούν ως προς τις εντάξεις αρχαιοτήτων στους καταλόγους δημοπρασιών και τονίζει πως πρέπει να υπάρξουν αλλαγές.
Το αρχαίο στο οποίο αναφέρονται είναι ένας μαρμάρινος κορμός θεάς, πιθανώς Αφροδίτης, ρωμαϊκό αντίγραφο ελληνικού αγάλματος, το οποίο, όπως το «Εθνος» έχει ήδη γράψει, ταυτίστηκε από τον ερευνητή Χρήστο Τσιρογιάννη ως μία από τις αρχαιότητες που έχουν περάσει από τα χέρια του Ρόμπιν Σάιμς. Ο οίκος το απέσυρε από τη δημοπρασία που πρόκειται να γίνει αύριο Τρίτη στη Νέα Υόρκη, και ανακοινώνει το γεγονός στον ηλεκτρονικό κατάλογο, χωρίς σχόλια. Οπως παρατήρησε ο δρ Τσιρογιάννης, το 93% από όσα έχουν περάσει από τις αποθήκες του συγκεκριμένου αρχαιοπώλη έχουν αμφισβητούμενη προέλευση, αποτελούν δηλαδή προϊόντα λαθρανασκαφών ή/και παράνομων εξαγωγών. Το ζήτημα για την Ελλάδα είναι αν θα κάνει τις δέουσες ενέργειες ώστε να το ζητήσει.
Η Ευρωπαϊκή Ενωση Αρχαιολόγων αναφέρει στην αυστηρή ανακοίνωσή της πως κάθε χρόνο ο Χρ. Τσιρογιάννης εντοπίζει αρχαιότητες που απεικονίζονται σε κατασχεμένα αρχεία, να προσφέρονται για πώληση από έναν, δύο ή τρεις κορυφαίους οίκους δημοπρασιών. Ειδικά στην περίπτωση των Christie’s, σημειώνει η Ενωση, σχεδόν σε κάθε δημοπρασία αρχαιοτήτων εντοπίζεται αρχαιότητα που έχει περάσει από τον Μπεκίνα, τον Μέντιτσι ή/και τους Σάιμς-Μιχαηλίδη. Αρκετές από αυτές έχουν επαναπατριστεί στην Ιταλία ή στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια.
Ακόμη και μετά από όλες αυτές τις αποκαλύψεις, οι οίκοι δημοπρασιών συνεχίζουν να παρουσιάζουν το μεγαλύτερο μέρος των προς δημοπράτηση αντικειμένων χωρίς πλήρες ιστορικό προέλευσης. Απλώς? αφαιρούν τα ονόματα γνωστών αρχαιοκαπήλων από τις καταχωρίσεις τους, όπως καταγγέλλει η Ενωση. Οι οίκοι ισχυρίζονται ότι ασκούν τη «δέουσα επιμέλεια», αλλά η Ενωση αντιτείνει πως, μετά από τόσες αποκαλύψεις, κατασχέσεις και επιτροπές, αυτή η «δέουσα επιμέλεια» αποδεικνύεται τουλάχιστον προβληματική.
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος, αναφέρουμε πως μέχρι σήμερα 733 αντικείμενα που κατείχαν οι Σάιμς-Μιχαηλίδης έχουν εντοπισθεί σε δημοπρασίες, μουσεία, πινακοθήκες και ιδιωτικές συλλογές.

Η στρατηγική

Τι θα μπορούσε να γίνει; Καθώς για ευνόητους λόγους δεν είναι δυνατή η δημοσίευση στοιχείων από τα αρχεία με κλεμμένες αρχαιότητες που έχουν κατασχεθεί, θα αρκούσε μια επαφή κάθε οίκου με τις ιταλικές αρχές δίωξης αρχαιοκαπηλίας.
Ομως δεν το κάνουν, προκειμένου να μην αποκαλυφθεί η ταυτότητα πελατών που κατέχουν τέτοια αντικείμενα, ακόμα και χωρίς να γνωρίζουν ότι είναι προβληματικά. Κανένας συλλέκτης ή αρχαιοπώλης δεν θα ήθελε να ακουστεί το όνομά του αρνητικά στην αγορά.
Η επιτροπή για το παράνομο εμπόριο των Πολιτιστικών Αγαθών της Ενωσης «αποδοκιμάζει ιδιαίτερα αυτές τις πωλήσεις, προτρέπει κάθε οίκο δημοπρασιών να ελέγξει με ακρίβεια την προέλευση των αντικειμένων προς πώληση, και να αρνείται αντικείμενα με αμφίβολη προέλευση».

Πηγή: Έθνος