Ο καθηγητής του Οικονομικού Τμήματος του Πανεπιστημίου Χ. Κόλλιας απαντά τα ερωτήματα που έχουμε όλοι
– Δεν κινδυνεύουν οι καταθέσεις στις τράπεζες
– Δεν θα κοπούν μισθοί στο Δημόσιο και συντάξεις
Για όλα όσα θα θέλαμε να ξέρουμε ως πολίτες σε περίπτωση της πολυσυζητημένης αναδιάρθρωσης του χρέους του ελληνικού κράτους, σε περίπτωση χρεοκοπίας με άλλα λόγια, μιλάει στη «Θ», ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου στην Εφαρμοσμένη Οικονομική, κ. Χρήστος Κόλλιας.
«Οι καταθέσεις στις τράπεζες δεν κινδυνεύουν από ενδεχόμενη αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους» επισημαίνει ο πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών, ενώ συμπληρώνει ότι δεν θα υπάρξουν επιπτώσεις στους μισθούς, ίσως όμως να κοπούν επιδόματα από τις συντάξεις. Ο ίδιος τάσσεται υπέρ μιας συμφωνημένης και συντεταγμένης σε ευρωπαϊκό επίπεδο λύσης του χρέους των ευρωπαϊκών κρατών, λύση η οποία μπορεί και να περιλαμβάνει και την αναδιάρθρωση του χρέους.
Ρεπορτάζ:
ΦΩΤΗΣ ΣΠΑΝΟΣ
Με τα σενάρια για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους να φουντώνουν όλο και περισσότερο τις τελευταίες ημέρες, είναι φυσικό επόμενο οι πολίτες να αγωνιούν για τις επιπτώσεις στην τσέπη τους, αλλά και στο Κράτος από μια τέτοια εξέλιξη.
Στη «Θ» σήμερα μιλά ο πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών κ. Χρήστος Κόλλιας, ο οποίος με την ιδιότητά του παρακολουθεί τις οικονομικές εξελίξεις εισπράττοντας τον προβληματισμό των συνομιλητών του για το τι θα επιφέρει μια αναδιάρθρωση.
Η ήπια αναδιάρθρωση
και το «κούρεμα»
Τι σημαίνει λοιπόν, αναδιάρθρωση χρέους, ήταν η πρώτη ερώτηση στον καθηγητή.
«Με την αναδιάρθρωση του χρέους το ελληνικό Κράτος θα έρθει σε μια συμφωνία με τους δανειστές του, δηλαδή τις τράπεζες, τα Ασφαλιστικά Ταμεία και ευρύτερα τα ιδιωτικά κεφάλαια, για να επαναδιαπραγματευθεί τη διαδικασία αποπληρωμής των δανείων που έχει λάβει. Δηλαδή θα στοχεύσει στην επιμήκυνση αποπληρωμής και με την καταβολή ενός καλύτερου επιτοκίου. Επομένως μια ήπια μορφή αναδιάρθρωσης του χρέους είναι η επιμήκυνσή του» σημειώνει ο κ. Κόλλιας.
Και η πιο σκληρή μορφή; «Είναι το λεγόμενο «haircut», το κούρεμα δηλαδή του χρέους που οφείλουμε. Υπάρχει η εκτίμηση που αναφέρει ότι για να βγει η Ελλάδα από το φαύλο κύκλο του χρέους, θα πρέπει να κάνει ένα «κούρεμα» στο χρέος της σε ποσοστό 30%. Δηλαδή, αν το χρέος της είναι 350 δισ. ευρώ, να μας διαγράψουν οι δανειστές μας από τα βιβλία τους τα 100 δισ. ευρώ. Και εδώ μπαίνει το ερώτημα: Το «κούρεμα» θα γίνει κατόπιν συμφωνίας με τους δανειστές μας ή μονομερώς, από τη δικιά μας πλευρά; Αν γίνει κατόπιν διαπραγμάτευσης, η αναδιάρθρωση, μπορεί και να μην έχει τόσο αρνητικές επιπτώσεις. Αν γίνει όμως μονομερώς – κάτι που απεύχομαι – τότε θα είναι πολύ δύσκολο να βγούμε στις αγορές για να δανειστούμε. Όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση στην Ευρώπη, δεν νομίζω ότι η Ελλάδα θα προχωρούσε μόνη της σε αναδιάρθρωση. Αν συμβεί αυτό, θα δρομολογηθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού έχουμε μια κρίση χρέους συνολικά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα πολλοί προβλέπουν αυτό να είναι αναπόφευκτο στα επόμενα χρόνια» σημειώνει ο καθηγητής.
Οι δύο όψεις
Ο κ. Κόλλιας υπογραμμίζει πως ένα συμφωνημένο «κούρεμα» με τους δανειστές μας έχει δύο όψεις. Από τη μια θα ελαφρύνει τον προϋπολογισμό από το βάρος των υψηλών τοκοχρεολυσίων που πληρώνουμε αυτή τη στιγμή. Θα υπάρξουν περισσότερες «ανάσες» στην άσκηση της δημοσιονομικής πολιτικής και πιθανόν περισσότερες ευκαιρίες για την άσκηση αναπτυξιακής πολιτικής.
Από την άλλη όμως θα δημιουργήσει κάποια προβλήματα στις τράπεζες, τα ασφαλιστικά Ταμεία και τους χρηματοοικονομικούς οργανισμούς που έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους ομόλογα του ελληνικά δημοσίου. Και το πρόβλημα μπορεί να αφορά και τις ελληνικές τράπεζες και τα Ταμεία που επίσης έχουν ελληνικά ομόλογα και επομένως η αξία τους θα μειωθεί. Ας μην ξεχνάμε πως οι ελληνικές τράπεζες έχουν στο χαρτοφυλάκιό τους 70 δισ. από το ελληνικό χρέος. Σε κάθε περίπτωση το «κούρεμα» μπορεί να οδηγήσει σε κατάρρευση κάποια από τις ελληνικές τράπεζες. Η άλλη πτυχή είναι των Ασφαλιστικών Ταμείων, δηλαδή να έχουν απώλειες από τη μείωση της αξίας των ομολόγων του ελληνικού δημοσίου μετά το «κούρεμα» και ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται μετά για τους ασφαλισμένους. Επίσης, αν η Ελλάδα οδηγηθεί σε «κούρεμα», τότε οι αγορές ενδέχεται να της δανείζουν με πολύ υψηλά επιτόκια.
Οι μισθοί και
οι συντάξεις
Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις της αναδιάρθρωσης στους μισθούς των δημόσιων υπαλλήλων; «Δεν νομίζω ότι θα είναι περισσότερες και πιο επαχθείς απ’ ό,τι αισθάνονται ήδη οι δημόσιοι υπάλληλοι. Νομίζω ότι θα γίνουν ακόμη πιο δύσκολες οι καταστάσεις, αν το πρόγραμμα που εφαρμόζει η κυβέρνηση, δεν αποδίδει καρπούς. Πάντως η αναδιάρθρωση δεν θα επιφέρει μια αυτόματη διαδικασία μείωσης των μισθών» τονίζει ο καθηγητής.
Και με τις συντάξεις τι θα γίνει; «Από την αναδιάρθρωση του χρέους τα Ταμεία μπορεί να έχουν ένα αντίκτυπο στη δυνατότητά τους να πληρώνουν συντάξεις. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα τις κόψουν, αλλά ότι ενδεχομένως να μην αυξηθούν ή να περιοριστούν κάποια επιδόματα».
Στον ιδιωτικό τομέα
Η αναδιάρθρωση δεν φαίνεται ότι θα επηρεάσει και τους μισθούς στον ιδιωτικό τομέα. «Ούτως ή άλλως οι μισθοί στον ιδιωτικό τομέα επηρεάζονται από την ασκούμενη πολιτική όσον αφορά τις εργασιακές σχέσεις. Με λίγα λόγια ακολουθείται η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης για να αυξηθεί η ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων. Αν μάλιστα γίνει αναδιάρθρωση συμφωνημένη και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, θα προέκυπταν και θετικές επιδράσεις και για την Ελλάδα. Δηλαδή θα μπορούσε να αυξηθεί το πρόγραμμα δημόσιων επενδύσεων για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας» τόνισε ο κ. Κόλλιας.
Οι καταθέσεις
Κινδυνεύουν οι καταθέσεις στις τράπεζες; «Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος για τις καταθέσεις από μια αναδιάρθρωση του χρέους. Μόνο σε σενάρια Αρμαγεδώνα, θα μπορούσα να δω κίνδυνο. Προσωπικά αισθάνομαι ασφαλής με το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Ακόμη και να κατέρρεε κάποια τράπεζα, θα την εξαγόραζαν οι άλλες τράπεζες, είτε εγχώριες είτε διεθνείς, ενώ και πάλι οι καταθέσεις δεν θα πάθαιναν τίποτα, αφού είναι εγγυημένες από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης με νόμο της προηγούμενης κυβέρνησης υπάρχει εγγύηση για τις καταθέσεις μέχρι και 100.000 ευρώ» επισήμανε.
Μια δεκαετία…
Πόσα χρόνια θα χρειαστούμε ως Κράτος για να βγούμε από την κρίση, αν πάμε στην επιλογή της αναδιάρθρωσης; Ο καθηγητής απαντά:
«Για να βγούμε από το κρεβάτι της δημοσιονομικής εντατικής, όπου είμαστε διασωληνωμένοι, μια αισιόδοξη πρόβλεψη είναι περίπου 10-15 χρόνια. Αν δει κάποιος το δημόσιο χρέος και το διάγραμμα αποπληρωμής του, τα υπόλοιπα οικονομικά μεγέθη και τα έσοδα του Κράτους σε σχέση με τις δαπάνες, τότε είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί τρόπος, ώστε να ξεφύγουμε από την κρίση, πριν την παρέλευση δεκαετίας. Αυτό δεν σημαίνει ότι μέσα σε αυτή χρονική περίοδο, δεν θα έχουμε ανάπτυξη. Μπορεί να έχουμε κάποιους μικρούς αναιμικούς ρυθμούς ανάπτυξης».
Ναι στην
ευρωπαϊκή λύση
Υπέρ ή κατά της αναδιάρθρωσης του ελληνικού χρέους; «Είμαι υπέρ μιας ευρωπαϊκής λύσης στην κρίση του χρέους, το οποίο προφανώς θα συμπεριλαμβάνει και την Ελλάδα μέσα και πιστεύω, πολύ πιθανόν, να περιλαμβάνει και κάποια μορφή αναδιάρθρωσης» κατέληξε ο κ. Κόλλιας.