Φημολογία και αναδιάρθρωση των ΑΕΙ

Του καθηγητή Παντελή Σκάγιαννη,

κοσμήτορα Πολυτεχνικής Σχολής

Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Όπως είναι γνωστό, η φημολογία εμφιλοχωρεί εκεί όπου δεν υπάρχει σαφής πληροφορία και διαφάνεια. Εκεί όπου το αξιακό πλαίσιο είναι έωλο, όλες οι υποθέσεις διεκδικούν ρόλους, καθώς τα κριτήρια βρίσκονται σε κινούμενη άμμο. Εκεί δημιουργούνται τα περίφημα «θολά νερά» όπου θριαμβεύσει ο πολιτικαντισμός και ο οπορτουνισμός.

Δεν μπορεί παρά έτσι να ερμηνεύσει κανείς τη φημολογία γύρω από το λεγόμενο σχέδιο «Αθηνά» για την αναδιάρθρωση των Πανεπιστημίων και των ΤΕΙ της χώρας.

Οι σχεδιασμοί του υπουργείου είναι άγνωστοι στην ακαδημαϊκή κοινότητα, στην οποία αφορούν, που πρακτικά βρίσκεται στο σκοτάδι. Τα κριτήρια είναι ασαφή, αν παραβάλει κανείς τις φημολογίες με τις κατά καιρούς διακηρύξεις για το δημοσιονομικό όφελος που θα πρέπει να υπάρξει από τη συγκέντρωση και την ορθολογικότερη λειτουργικά και ακαδημαϊκά οργάνωση των Ιδρυμάτων της Ανώτατης Εκπαίδευσης και με τα οριζόμενα στο νόμο 4076/2012 Κεφ. Γ΄, άρθρο 7, παραγρ. 6, κριτήρια που αφορούν (περιληπτικά):  α) στην εξυπηρέτηση συγκεκριμένων κοινωνικών αναγκών για την ανάπτυξη της Ανώτατης Εκπαίδευσης ή για την καλλιέργεια νέων επιστημονικών και τεχνικών πεδίων ή πεδίων διεπιστημονικού χαρακτήρα, που κρίνονται απαραίτητα για την οικονομικοκοινωνική ανάπτυξη της χώρας και δεν καλύπτονται με επάρκεια από τα ΑΕΙ, β) στο δυσανάλογα μεγάλο ή μικρό αριθμό φοιτητών ή αποφοίτων ανά καθηγητή, γ) στη λειτουργία μεμονωμένων ΑΕΙ ή Σχολών ή Τμήματος που δεν δικαιολογείται επιστημονικά, δ) στις ανάγκες και τις δυνατότητες της εθνικής οικονομίας.

Μέρος της φημολογίας περί της επικείμενης αναδιάρθρωσης αγγίζει το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, ήδη εγκατεστημένο σε τέσσερις πόλεις. Η προφανώς από ανεγκέφαλους κατευθυνόμενη φημολογία για μέτρηση αντιδράσεων, υπονοεί πως τα «Παιδαγωγικά» Τμήματα της Θεσσαλίας θα μετακομίσουν στη Λαμία, προς ισχυροποίηση εκεί τοπικιστικών μικροπολιτικών ενδιαφερόντων. Αδιαφορώντας για το κόστος στην εθνική οικονομία, για το οικονομικό, λειτουργικό, διοικητικό κόστος στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, για το ξεσπίτωμα δύο χιλιάδων ανθρώπων, για τα ίδια τα υπό του νόμου θεσπισθέντα κριτήρια, ο πολιτικός κυνισμός αγγίζει ανεπίτρεπτα όρια και μάλιστα προερχόμενος από εκείνα τα επίπεδα που έχουν ταχθεί στη «σωτηρία της χώρας».

Πέραν τούτων οι εν εξελίξει παρανομίες είναι κατάδηλες. Σύμφωνα με τον ισχύοντα και άρτι ψηφισθέντα μετά από πολλές συγκρούσεις νόμο 4076/2012 «Ρυθμίσεις θεμάτων Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων», Κεφ. Γ΄, άρθρο 7, παραγρ. 6, προβλέπονται και μια σειρά διαδικασίες για την αναδιάρθρωση σχολών και τμημάτων ΑΕΙ (συμπεριλαμβανομένης της έδρας τους).

Αντιγράφω από το νόμο: «Ο υπουργός Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού, πριν την υποβολή της ανωτέρω πρότασης, υποβάλει ερώτημα, συνοδευόμενο από ειδική τεκμηρίωση, για έκδοση γνώμης από την Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση (ΑΔΙΠ), καθώς και από το Συμβούλιο των οικείων ιδρυμάτων, μετά από διατύπωση γνώμης της Συγκλήτου αυτών. Στα ιδρύματα που δεν έχει ακόμα συγκροτηθεί Συμβούλιο, η ανωτέρω αρμοδιότητα ασκείται από τη Σύγκλητο. Οι ανωτέρω γνώμες θεωρείται ότι εδόθησαν μετά την άπρακτη παρέλευση εξήντα (60) ημερών από την περιέλευση του ερωτήματος από τον υπουργό Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού και Αθλητισμού σε αυτές».

Και ερωτάται ο κ. υπουργός: Γιατί δεν τηρούνται οι παραπάνω διαδικασίες του νόμου; Γιατί δεν υπογράφονται οι διαπιστωτικές πράξεις όσων Συμβουλίων έχουν εκλεγεί μετά από τόσες συγκρούσεις και αντιπαραθέσεις, ώστε να ερωτηθούν «επισήμως»; Εάν υπάρχει με κάποια Συμβούλια πρόβλημα γιατί δεν παρατείνονται όσο χρειάζεται οι «ζωές» των παλαιών Συγκλήτων ώστε να ερωτηθούν «επισήμως»; Γιατί δεν έχει ερωτηθεί το ΠΘ αλλά η πολιτική γίνεται έρμαιο φημολογιών; Ποια είναι τα κριτήρια που εφαρμόζονται για την επικείμενη αναδιάρθρωση;  Εφαρμόζονται και πώς τα κριτήρια του νόμου; Ποια είναι η τεκμηρίωση και τα ερωτήματα προς το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας; Γιατί κανείς να καλείται να υπερασπίσει το έργο μιας κυβέρνησης που εάν τα φημολογούμενα ισχύουν, ποδοπατά αυτά που η ίδια ψηφίζει και διακηρύσσει;

Και μια πρόταση-πρόκληση: Εφόσον όλοι αναγνωρίζουν ότι η Ανώτατη Παιδεία έχει ανάγκη πόρων, εάν πραγματικά εντέλει εξοικονομηθούν πόροι από μια ορθολογική επιστημονική και συναινετική αναδιάρθρωση ΑΕΙ-ΤΕΙ, γιατί να μην λειτουργήσουν ανταποδοτικά και να επιστρέψουν οι εξοικονομηθέντες πόροι στην ίδια την Ανώτατη Εκπαίδευση;