Προτάσεις για την αναβάθμιση 319 λιμανιών στην ΕΕ, εκ των οποίων τα 25 είναι ελληνικά, παρουσίασε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκτιμώντας ότι θα μπορούσαν να εξοικονομήσουν συνολικά έως και 10 δισ. ευρώ μέχρι το 2030 και να συμβάλουν στην ανάπτυξη νέων θαλάσσιων συνδέσεων μικρών αποστάσεων. Σύμφωνα με την Επιτροπή, οι λιμένες αυτοί διαχειρίζονται το 96% των εμπορευμάτων και το 93% των επιβατών που διέρχονται από τους λιμένες της ΕΕ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει καθορίσει 319 βασικούς ευρωπαϊκούς λιμένες, οι οποίοι θεωρούνται ουσιαστικής σημασίας για την αποτελεσματική λειτουργία της εσωτερικής αγοράς και την ευρωπαϊκή οικονομία, και σχηματίζουν τη βάση ενός ευρωπαϊκού δικτύου λιμένων με υψηλές επιδόσεις.
Τα 25 ελληνικά λιμάνια που περιλαμβάνονται στη λίστα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με τα 319 ευρωπαϊκά λιμάνια, υψηλών επιδόσεων, είναι: της Αθήνας (Πειραιάς), της Χαλκίδας, των Χανίων (Σούδα), της Χίου, της Ελευσίνας, της Ηγουμενίτσας, του Ηρακλείου, της Καλαμάτας, του Κατάκολου, της Καβάλας, της Κέρκυρας, της Κυλλήνης, του Λαυρίου, της Μυκόνου, της Μυτιλήνης, της Νάξου, της Πάρου, της Πάτρας, της Ραφήνας, της Ρόδου, της Σαντορίνης, της Σκιάθου, της Σύρου, της Θεσσαλονίκης και του Βόλου.
Οι προτάσεις
Ειδικότερα, η Επιτροπή προτείνει η χρηματοδότηση της ΕΕ να επανεστιαστεί σε λιμενικά έργα που έχουν προσδιοριστεί στη βάση των σχεδίων του διαδρόμου διευρωπαϊκών μεταφορών (TEN-T) και στις συνδέσεις των λιμένων με το σιδηροδρομικό, το οδικό και το δίκτυο εσωτερικής ναυσιπλοΐας. Παράλληλα, η Επιτροπή προτείνει περισσότερο διαφανείς και ανοικτές διαδικασίες για την ανάθεση των παρόχων λιμενικών υπηρεσιών, με κανόνες για την πρόληψη καταχρήσεων στις τιμές από φορείς εκμετάλλευσης με αποκλειστικά δικαιώματα.
Η μεγαλύτερη διαφάνεια πιστεύεται ότι θα επιτρέψει τη χορήγηση δημοσίων κονδυλίων χωρίς άσκοπη στρέβλωση του ανταγωνισμού και θα συμβάλει στην προσέλκυση ιδιωτών επενδυτών. Επίσης, προτείνει μεγαλύτερη ελευθερία στις λιμενικές αρχές να επιβάλουν τέλη υποδομής, θεωρώντας ότι οι ίδιες οι λιμενικές αρχές βρίσκονται σε καλύτερη θέση να εντοπίσουν τις ανάγκες των χρηστών και να καθορίσουν τα ως άνω τέλη και ενισχύει τη διαφάνεια του καθορισμού των τελών και της δημόσιας χρηματοδότησης. Πριν από το καλοκαίρι, η Επιτροπή θα υποβάλει προτάσεις για τον περιορισμό της γραφειοκρατίας στους λιμένες.
Στην Ευρώπη υπάρχουν συνολικά 1.200 θαλάσσιοι λιμένες. Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής, το 74% των εμπορευμάτων που εισέρχονται ή εξέρχονται από την Ευρώπη διακινούνται διά θαλάσσης, εκ των οποίων ωστόσο το ένα πέμπτο διέρχεται μέσω μόνο τριών λιμένων, του Ρότερνταμ, του Αμβούργου και της Αμβέρσας.
Η Επιτροπή επισημαίνει ότι η ανισορροπία αυτή οδηγεί σε συμφόρηση και πρόσθετο κόστος για τους φορτωτές πλοίων, τους φορείς μεταφορών και τους καταναλωτές. Έως το 2030 προβλέπεται αύξηση κατά 50% του διακινούμενου φορτίου στα λιμάνια της ΕΕ, τονίζει η Επιτροπή, καθώς εκτιμά ότι έως τότε μπορούν να δημιουργηθούν από 110.000 έως 165.000 νέες θέσεις εργασίας στους λιμένες.