Μόνο οι υπάλληλοι σε βάρος των οποίων εκκρεμεί ποινική ή πειθαρχική διαδικασία τίθενται σε αργία, σύμφωνα με το τελευταίο μνημόνιο, ενώ οι υπάλληλοι που έχουν καταδικαστεί δεν κρίνεται απαραίτητο να τεθούν σε αργία. Η… παραφωνία του νόμου ήδη σχολιάζεται από νομικούς, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι στην ουσία καταργείται το τεκμήριο της αθωότητας και θέτουν ευθέως θέμα συνταγματικότητας.
Οι υπάλληλοι που έχουν εκκρεμοδικία γίνονται «όμηροι» πολύχρονης δικαστικής και οικονομικής ταλαιπωρίας μέχρι να ολοκληρωθεί η διαδικασία και αυτό -όπως τονίζεται χαρακτηριστικά- δεν είναι δίκαιο και ηθικό, καθώς διαπομπεύονται πριν καν αποφανθεί για αυτούς η Δικαιοσύνη. Υποστηρίζουν πως θα έπρεπε η διαδικασία να ολοκληρώνεται σε τέσσερις, το πολύ πέντε μήνες.
Ήδη και στη Μαγνησία καταγράφονται περιπτώσεις δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι καλούνται να «πληρώσουν» την εφαρμογή του σκληρού και άδικου νόμου με αργία, ενώ υπάλληλοι που έχουν καταδικαστεί παραμένουν στις θέσεις τους. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά πως η άποψη ότι «φεύγουν οι επίορκοι από το Δημόσιο» -όπως έχει προβληθεί από το αρμόδιο υπουργείο – είναι παραπλανητική, γιατί κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει στην πραγματικότητα και στην εφαρμογή του νόμου. Χαρακτηριστική η περίπτωση υπάλληλου νησιωτικού Δήμου της Μαγνησίας, η οποία έχει καταδικαστεί και σε ερώτηση του νομικού σύμβουλου του Δήμου προς το υπουργείο η απάντηση – διευκρινιστική εγκύκλιος ανέφερε πως «δεν κρίνεται απαραίτητο να τεθεί σε αργία».
Ακόμη πιο σοβαρό κρίνεται το θέμα που αφορά στους διοικητές οργανισμών του Δημοσίου, οι οποίοι έχουν δικαστική εμπλοκή, για σοβαρά και κακουργηματικά αδικήματα, και δεν προβλέπεται από το νόμο η απομάκρυνσή τους, επειδή δεν έχουν την ιδιότητα του δημόσιου υπάλληλου -σύμφωνα με τον υπαλληλικό κώδικα- αλλά σύμβουλου ή μάνατζερ. Είναι προσωπικό του οργανισμού όχι όμως με υπαλληλική σχέση.
Όσοι υπάλληλοι τίθενται σε αργία έχουν αυτόματα περικοπή μισθού 50%. Τους δίνεται ωστόσο η δυνατότητα προσφυγής στη Δικαιοσύνη, με το αίτημα να αυξηθεί κατά 25% ο μισθός τους, φτάνοντας στο 75%, έως ότου η υπόθεσή τους κριθεί οριστικά από τα δικαστήρια. Στην περίπτωση που αθωωθούν, επιστρέφουν στην εργασία τους. Δεν διευκρινίζεται από το νόμο -θεωρείται αυτονόητο όμως, όπως σημειώνουν νομικοί- αν θα λάβουν αναδρομικά τους μισθούς που περικόπηκαν όλο το διάστημα κατά το οποίο τελούσαν σε αργία.
Το ζήτημα των δημοσίων υπαλλήλων με εκκρεμή ποινική ή πειθαρχική διαδικασία σε σχέση με την υπηρεσία αναφέρεται στην υποπαράγραφο Ζ3 του ενός και μοναδικού άρθρου του νόμου 4093/2012, που στην ουσία αποτελεί και το τελευταίο μνημόνιο. «Πρόκειται για έναν τεράστιο νόμο, που αναφέρεται σε πολλά ζητήματα, ρυθμίζει πολλά, είναι όμως στην ουσία ένα άρθρο με παράγραφους και υποπαράγραφους» σημειώνει χαρακτηριστικά νομικός του Βόλου. Προσθέτει πως η υποπαράγραφος Ζ3 αποτελεί τροποποίηση στο άρθρο 103 του δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα.
Στην υποπαράγραφο αυτή αναφέρονται περιπτώσεις υπαλλήλων που τίθενται σε αργία και υπογραμμίζεται: «Τίθεται αυτοδίκαια σε αργία ο υπάλληλος ο οποίος παραπέμφθηκε αμετακλήτως για αξιόποινη πράξη κακουργηματικού χαρακτήρα ή πλημμεληματικής πράξης για αδικήματα απάτης, πλαστογραφίας, υπεξαίρεσης κ.λπ. που σχετίζονται με την υπηρεσία, αλλά και για υποθέσεις που αφορούν σε σεξουαλικά αδικήματα (περίπτωση γ’ της υποπαραγράφου Ζ3). Τίθεται αυτοδίκαια σε αργία ο υπάλληλος ο οποίος έχει παραπεμφθεί στο πειθαρχικό για πειθαρχικά αδικήματα (περίπτωση ε’ της υποπαραγράφου Ζ3)».
Για την αργία αρκεί η παραπομπή
Στην ουσία, όπως τονίζουν νομικοί του Βόλου, ο νόμος αρκείται στην παραπομπή και ακυρώνει το τεκμήριο της αθωότητας. Ο υπάλληλος που τίθεται σε αργία ισοπεδώνεται ηθικά και οικονομικά, καθώς φεύγοντας από την υπηρεσία γίνεται γνωστό στους συνάδελφούς του, στο φιλικό του κύκλο και σε όσους τον γνωρίζουν ότι βαρύνεται για εκκρεμοδικία που αφορά στην υπηρεσία, ενώ παράλληλα μπαίνει σε ένα χρονοβόρο και πολυδάπανο δικαστικό αγώνα. Με την αργία αυτόματα βρίσκεται αντιμέτωπος με μείωση του ήδη μειωμένου μισθού του, κατά 50%. Παράλληλα καλείται να πληρώσει τη νομική του υποστήριξη και τα δικαστήρια που πρέπει να ακολουθήσουν.
Αντίθετα, η υποπαράγραφος Ζ3 που αφορά στα αδικήματα των δημοσίων υπαλλήλων είναι ευνοϊκότερη για τους ήδη καταδικασθέντες. Και τούτο γιατί δεν θεωρείται απαραίτητο να τεθούν σε υποχρεωτική και αυτοδίκαιη αργία, αλλά μόνο αν συντρέχουν και άλλο λόγοι. «Επί της ουσίας, μόνο σε όσους παραπέμπονται ο νόμος αναφέρει την αυτοδίκαιη αργία» διευκρινίζουν νομικοί.
Αυστηρός χαρακτηρίζεται ο νόμος και για όσους βρίσκονται σε εκκρεμή πειθαρχική διαδικασία. Και γι’ αυτούς η αργία είναι αυτοδίκαιη και μόνο με παραπομπή χωρίς να έχει προχωρήσει η διαδικασία.
Υπάλληλοι σε πολύχρονη «ομηρία»
Όπως επισημαίνουν νομικοί, δυστυχώς στην Ελλάδα οι δικαστικές, αλλά και πειθαρχικές διαδικασίες, είναι χρονοβόρες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ένας δημόσιος υπάλληλος που κατηγορείται για κάποιο αδίκημα, μέχρι να προχωρήσει η διαδικασία και να κριθεί αμετάκλητα από τα δικαστήρια, γίνεται, στην κυριολεξία, «όμηρος» με ό,τι συνεπάγεται αυτό για τη ζωή και την επιβίωσή του. Σημειώνουν ότι όλες αυτές οι υποθέσεις θα πρέπει να εκδικάζονται μέσα σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα, τεσσάρων – πέντε μηνών. Να μπορεί να τίθεται σε διαθεσιμότητα ο υπάλληλος, όμως η υπόθεσή του να εκδικάζεται άμεσα.
Χαρακτηριστική ήταν η αναφορά δικηγόρου, που καταδεικνύει – για ακόμη μία φορά- το ρυθμό απονομής της Δικαιοσύνης: Στο πινάκιο, προχθές, του Τριμελούς Εφετείου Λάρισας ήταν προσδιορισμένες προς εκδίκαση 25 υποθέσεις, εκδικάστηκαν μόλις τέσσερις και οι λοιπές αναβλήθηκαν για τους επόμενους μήνες…
Η έως τώρα εμπειρία έχει καταγράψει υποθέσεις δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι έχουν εμπλοκή με το νόμο όσον αφορά στην υπηρεσία τους, να βρίσκονται σε εκκρεμοδικία για πέντε, επτά έως και 10 χρόνια.
«Στοπ» και στη σύνταξη
Ο νόμος περί αυτοδίκαιης αργίας σε βάρος όσων εκκρεμεί ποινική ή πειθαρχική διαδικασία επηρεάζει και τους υπάλληλους οι οποίοι βρίσκονται στα πρόθυρα συνταξιοδότησης. Εφόσον υπάρχει αυτή η εκκρεμοδικία δεν μπορεί να προχωρήσει και η διαδικασία συνταξιοδότησής τους. Έτσι και αυτοί βρίσκονται «όμηροι» για πολλά χρόνια και δεν έχουν δικαίωμα συνταξιοδότησης με ό,τι συνεπάγεται όλο αυτό για τους ίδιους και τις οικογένειές τους. «Όσο εκκρεμεί η διαδικασία δεν θα τους δίνεται σύνταξη» είναι η απάντηση των νομικών.
Δικηγόροι θεωρούν πως υπάρχει αντισυνταγματικότητα λόγω του βασικού επιχειρήματος ότι ακυρώνεται το τεκμήριο της αθωότητας που είναι θεμελιώδες στοιχείο απονομής της Δικαιοσύνης. Σημειώνουν πως ενδεχομένως να γίνουν προσφυγές σε ανώτερα δικαστήρια για παραβίαση του τεκμηρίου της αθωότητας.