Στενεύουν τα περιθώρια για αποφάσεις κατά της κρίσης από τους ηγέτες της Ε.Ε.

Ευρωομόλογο, γενναία «κουρέματα» χρεών ή και τα δύο τα διλήμματα που τίθενται

Σε συναγερμό βρίσκεται η Ευρωζώνη με τους Ευρωπαίους ηγέτες να δέχονται πιέσεις να προχωρήσουν σε αποφασιστικά βήματα για την αντιμετώπιση της κρίσης και τη σταθεροποίηση των αγορών που βρέθηκαν και χθες σε ελεύθερη πτώση.

Οι φόβοι για ύφεση της αμερικανικής οικονομίας και εξάπλωσης της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη συνέβαλαν σε απώλειες 2,5 τρισ. δολαρίων της αξίας των διεθνών χρηματιστηρίων μέσα σε μία εβδομάδα. Εν μέσω ανησυχιών ότι η κρίση προσλαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, απειλώντας την παγκόσμια οικονομία, οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιδόθηκαν σε «πυρετώδεις» διαβουλεύσεις, αφότου Κίνα και Ιαπωνία απηύθυναν έκκληση για διεθνείς συντονισμένες προσπάθειες ώστε να σταματήσει ο πανικός στις αγορές.

Η αδυναμία των αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης να κινηθούν με αποφασιστικότητα και ομοφωνία ώστε να αποφύγουν την εξάπλωση της κρίσης σε Ιταλία και Ισπανία -το κόστος δανεισμού των οποίων έχει εκτιναχθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα- έχει θορυβήσει τους επενδυτές, που ανησυχούν και για τον κίνδυνο επιστροφής της αμερικανικής οικονομίας σε ύφεση.

Για την ανάγκη συντονισμένων προσπαθειών μίλησε και ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων Όλι Ρεν, ο οποίος αναγκάστηκε να διακόψει τις διακοπές του και να επιστρέψει στις Βρυξέλλες. Ο κ. Ρεν ζήτησε επιτάχυνση της διαδικασίας έγκρισης των αποφάσεων της 21ης Ιουλίου από τις κυβερνήσεις των χωρών-μελών.

Την ίδια ώρα καταγράφεται απόλυτος πανικός στις διεθνείς, πρωτίστως όμως στις ευρωπαϊκές αγορές, με τους επενδυτές να εγκαταλείπουν μαζικά τις μετοχικές αξίες, λόγω των ανησυχιών για την μη αποτελεσματική αντιμετώπιση της παγκόσμιας κρίσης χρέους σε συνδυασμό με την ολοκληρωτική αδυναμία των πολιτικών ηγετών να θωρακίσουν την οικονομία απέναντι στις παντός είδους κερδοσκοπικές «επιθέσεις» Ένας πανικός που έχει προκαλέσει πρωτόγνωρα δεδομένα με πιο ενδεικτικό το μαζικό sell off στα χρηματιστήρια, με τον δείκτη MSCI All Country Wolrd Index να καταγράφει σε απόλυτους αριθμούς εκροές κεφαλαίων – μόνο την τελευταία εβδομάδα – άνω των 2,5 τρισ. δολαρίων. Ο μέσος όρος των ημερήσιων απωλειών για τις ευρωπαϊκές αγορές στις τελευταίες συνεδριάσεις υπολογίζεται περί το 3%. Την ίδια ώρα από ρεκόρ σε ρεκόρ κινούνται τα spreads, αλλά και τα ασφάλιστρα έναντι χρεοκοπίας των χωρών του ευρωπαϊκού Νότου. Συγκεκριμένα, το μεσημέρι της Παρασκευής οι πιέσεις ήταν τέτοιες ώστε κυκλοφόρησαν και φήμες που έκαναν λόγο για νέα παρέμβαση της ΕΚΤ!
Το πρόβλημα τώρα πια είναι ότι οι αγορές «τεστάρουν» τα περιθώρια αντιδράσεων των Ευρωπαίων. Με δεδομένο πως οι αποδόσεις των ισπανικών και των ιταλικών ομολόγων σκαρφάλωσαν πάνω και από το «όριο συναγερμού» του 6% – 6,50%, γίνεται εύκολα κατανοητό πως οι κερδοσκόποι δεν θα ησυχάσουν εάν δεν δουν πώς θα αντιδράσουν οι Ευρωπαίοι πολιτικοί ταγοί όταν το κόστος δανεισμού της τρίτης και της τέταρτης μεγαλύτερης οικονομίας της Ευρωζώνης θα έχει καταστεί και τυπικά απαγορευτικό («επισήμως» αυτό αντιστοιχεί στα επίπεδα του 6,8% – 7%).
Όλα αυτά συνθέτουν ένα σκηνικό τρόμου και κυρίως ενισχύουν τις απόψεις κορυφαίων οικονομολόγων που κάνουν λόγο για λανθασμένη αντιμετώπιση του προβλήματος από τους πολιτικούς, αλλά και τους οικονομικούς ταγούς, ένθεν κι ένθεν του Ατλαντικού.
Οι οποίοι επιμένουν πως η παγκόσμια αυτή κρίση δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με «συμβατικά πολιτικά εργαλεία, με προσαρμογές στη δημοσιονομική πολιτική ή με μαζικές διασώσεις κρατών». Δεν λείπουν φυσικά και οι απόψεις γνωστών και μη εξαιρετέων, όπως ο Bill Gross, επικεφαλής της Pimco, του μεγαλυτέρου παίκτη στις διεθνείς αγορές ομολόγων, ο οποίος εκτιμά ότι χωρίς μια «πραγματική αντίδραση» της Ευρώπης δεν θα επιλυθεί η κρίση.
Με τον όρο αυτό εννοεί μια περαιτέρω σύσφιξη της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής. Δεν εκστόμισε τη λέξη «ευρωομόλογο», αλλά προφανώς και την εννοεί, όπως και έτεροι ισχυροί παράγοντες των αγορών που εκτιμούν πως «δεν υπάρχει γρήγορη διέξοδος από την κρίση χωρίς ένα πλαίσιο για τη μεταφορά πλούτου από τους δανειοδότες προς τους δανειολήπτες». Απλές γνώσεις οικονομικής πολιτικής επιτρέπουν τη… μετάφραση αυτού του όρου είτε ως «χρεοκοπία», είτε ως «κοινή αντίληψη χρέους». Ευρωομόλογο είναι η μαγική λέξη…
Πρακτικά λοιπόν οι αγορές θέτουν την Ευρώπη ενώπιον  ενός διλήμματος, αυτή τη φορά χωρίς να της αφήνουν περιθώριο ελιγμών… αποφυγής λήψης απόφασης: Είτε οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφασίζουν να προχωρήσουν τάχιστα προς την πολιτική και οικονομική ενοποίηση, εκδίδοντας ευρωομόλογο – σε βάθος κάποιων μηνών – και παράλληλα χορηγώντας στα «ταμεία διασώσεων», πρώτα στον EFSF, τα απαραίτητα κεφάλαια για να καταστεί αποτελεσματικός στην παρέμβαση στις αγορές υπέρ των «υπό επίθεση» ευρισκόμενων οικονομιών και κρατών, είτε προχωρούν ένα βήμα παραπέρα και… διαλύουν το οικοδόμημα της ΕΕ που σε τελική ανάλυση αποτυχαίνουν να υπερασπιστούν!
Τις τελευταίες ώρες οι «κεφαλές» της Ευρωζώνης συσκέπτονται πυρετωδώς. Με τους αναλυτές να τους «υποδεικνύουν» πως ακόμα και οι τελευταίες – μετά τυμπανοκρουσιών αναγγελθείσες – αποφάσεις της Συνόδου της 21ης Ιουλίου είναι ατελέσφορες, έχουν ξεπεραστεί πριν καν υλοποιηθούν στην πράξη και σε τελική ανάλυση χρειάζεται να ανασκευαστούν.
Όπερ σημαίνει πως η μόνη βιώσιμη λύση, όχι μόνο για την Ελλάδα, αλλά για το σύνολο της «προβληματικής Ευρωζώνης» είναι ένα γενναίο «κούρεμα» χρέους και κατόπιν μια ενιαία βάση δανεισμού. Το ερώτημα πλέον είναι αν θυμούνται οι ηγέτες της Ευρωζώνης πόσο αμείλικτες είναι οι αγορές και πόσο θα το «πληρώσουν» εάν και πάλι επιλέξουν να… σπρώξουν τα προβλήματα κάτω από το χαλί…