Μεγάλη αύξηση, γύρω στο 35%, σημείωσε ο αριθμός των προπτυχιακών φοιτητών στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας μέσα στα τελευταία οκτώ χρόνια. Πλέον το φοιτητικό δυναμικό του τοπικού Ακαδημαϊκού Ιδρύματος ανέρχεται στα 9.728 άτομα, όταν την ακαδημαϊκή χρονιά 2004-2006 άγγιζε τους 6.240. Από την Πρυτανική Αρχή οριστικοποιήθηκε η Έκθεση Αξιολόγησης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας που είναι ουσιαστικά η πρώτη με τόσα αναλυτικά και τεκμηριωμένα στοιχεία. Ο μέσος όρος βαθμού πτυχίου των αποφοίτων του Ιδρύματος διαμορφώνεται μεταξύ 6,5-7,5, ενώ στο Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών Δικτύων εντοπίζεται το μεγαλύτερο ποσοστό (25%), όπου οι φοιτητές δεν έχουν πάρει το πτυχίο τους, μολονότι έχουν περάσει τα δύο χρόνια ως επιπρόσθετο χρόνο στα προβλεπόμενα έτη σπουδών του Τμήματος.
Πρόκειται για τη δεύτερη ολοκληρωμένη εσωτερική έκθεση αξιολόγησης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με βάση τις οδηγίες και τις κατευθύνσεις της Αρχής Διασφάλισης Ποιότητας. Η πρώτη εσωτερική έκθεση αφορούσε στην πορεία του Ιδρύματος τα χρόνια 2008 και 2009, ενώ η δεύτερη έκθεση συνοψίζει την πορεία του Ιδρύματος από το 2008 μέχρι και σήμερα.
Ο αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Θεμάτων και προσωπικού κ. Γιάννης Θεοδωράκης είχε το γενικό συντονισμό της έκθεσης αξιολόγησης. «Σκοπός της έκθεσης δεν είναι να βρει τους καλούς και τους κακούς, αλλά τα δυνατά και αδύνατα σημεία ενός Πανεπιστημίου και πάνω σε αυτά να κτίσει το μέλλον του. Ως Ίδρυμα αναπτύξαμε ένα προχωρημένο πληροφοριακό σύστημα, όπου έχουμε καταγράψει τα πάντα. Με βάση αυτό το σύστημα, αλλά και τις εσωτερικές και εξωτερικές αξιολογήσεις των Τμημάτων συντάξαμε τη δική μας έκθεση για το Ίδρυμα που είναι πλήρης» τόνισε.
Ο ίδιος πρόσθεσε πως «όσο εξαρτάται από το Πανεπιστήμιο και την ακαδημαϊκή κοινότητά του κάνουμε το καλύτερο δυνατό και πάμε πολύ καλά. Για παράδειγμα, οι δείκτες είναι ανοδικοί όσον αφορά στο ερευνητικό έργο και τα προγράμματα σπουδών βρίσκονται σε καλό δρόμο. Θέλουμε να είμαστε αισιόδοξοι για τους νέους και για αυτούς παλεύουμε και αγωνιζόμαστε, ωστόσο οι οικονομικές συγκυρίες είναι τόσο δύσκολες που δυστυχώς δυσχεραίνουν τη ζωή όλων μας, και των φοιτητών και των υπηρεσιών. Ας ελπίσουμε να αντέξουμε τα επόμενα χρόνια».
Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του Ιδρύματος είναι η μεγάλη αύξηση του αριθμού των προπτυχιακών φοιτητών αλλά και η μικρή αύξηση στον αριθμό των μελών ΔΕΠ. Ειδικότερα, την ακαδημαϊκή χρονιά 2004-2005 οι εγγεγραμμένοι φοιτητές ήταν 6.240 και τα μέλη ΔΕΠ 336, ενώ τη φετινή ακαδημαϊκή χρονιά 2011-2012 ανήλθαν στους 9.728 και τα μέλη ΔΕΠ παρέμειναν στα 436.
Επίσης, την ακαδημαϊκή χρονιά 2002-2003 οι μεταπτυχιακοί φοιτητές ήταν 253 και οι υποψήφιοι διδάκτορες 596, ενώ το 2011-2012 οι μεταπτυχιακοί ανήλθαν στους 1.471 και οι υποψήφιοι διδάκτορες στους 1.148.
Θετικά και αρνητικά σημεία
Για τα συνολικά συμπεράσματα, τα δυνατά και αδύνατα σημεία του Ιδρύματος, στην παρούσα έκθεση αξιοποιήθηκαν, κυρίως τα σχόλια των εξωτερικών επιτροπών και των εκθέσεών τους στα 10 από 16 Τμήματα του Π.Θ. που αξιολογήθηκαν τα τελευταία 2 χρόνια.
Συνοπτικά μπορεί να τονίσει κανείς τα παρακάτω:
Αρνητικά σημεία:
– Η άνευ προηγουμένου μείωση της κρατικής χρηματοδότησης, η οποία ανέτρεψε κάθε δυνατότητα προγραμματισμού των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων.
– Η έλλειψη διδακτικού προσωπικού όλων των κατηγοριών και, κυρίως, βοηθητικού προσωπικού (ΕΤΕΠ-ΕΕΔΙΠ), που οδηγεί σε μεγάλη σπατάλη ωρών απασχόλησης των μελών ΔΕΠ σε βάρος της ερευνητικής και της κύριας διδακτικής τους δραστηριότητας.
– Η έλλειψη κτιριακών υποδομών για εκπαιδευτικές και στεγαστικές ανάγκες (εστία φοιτητών), η έλλειψη χρηματοδότησης για προγραμματισμένα έργα, η στενότητα αιθουσών διδασκαλίας σε ορισμένα Τμήματα, που οδηγεί σε δυσκολία ευέλικτου προγράμματος σπουδών.
– Ο μειωμένος αριθμός διατμηματικών ή ξενόγλωσσων μεταπτυχιακών μαθημάτων.
Θετικά σημεία:
– Η συνεχιζόμενη ανοδική πορεία του ερευνητικού έργου, των ερευνητικών χρηματοδοτήσεων και το υψηλό επίπεδο των φοιτητών στα περισσότερα Τμήματα.
– Η καλή οργάνωση των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών σπουδών.
– Οι καλές πρακτικές στη διδασκαλία, την πρακτική άσκηση και η θετική αξιολόγηση και αποδοχή των φοιτητών.
– Η χρηστή διαχείριση των πόρων της Επιτροπής Ερευνών για τη χρηματοδότηση ερευνητικών έργων, την ενίσχυση της Βιβλιοθήκης και άλλες ανάγκες του Ιδρύματος.
– Η καλή οργάνωση των υπηρεσιών, το υψηλό επίπεδο του προσωπικού όλων των κατηγοριών.
– Η διαφάνεια στις αποφάσεις των οργάνων, η αποδοχή και η προώθηση των διαδικασιών εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης.
Διδακτικό Προσωπικό
Στο Ίδρυμα, κατά το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012, υπηρετούν 436 μέλη ΔΕΠ. Από το 2004 μέχρι σήμερα το προσωπικό αυτό αυξήθηκε κατά 110 περίπου άτομα, ενώ μειώθηκαν κατά 100 περίπου οι θέσεις του έκτακτου προσωπικού. Σε αναντιστοιχία, όμως, είναι η αύξηση του αριθμού των προπτυχιακών φοιτητών που αυξήθηκαν τα έτη αυτά, κατά 4.000 περίπου. Το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012 το Ίδρυμα διαθέτει, επίσης, 33 μέλη ΕΕΔΙΠ και 58 μέλη ΕΤΕΠ. Ο αριθμός των πιστώσεων για τους διδάσκοντες με το ΠΔ 407/80 έχει μειωθεί σε 19 θέσεις το τελευταίο έτος.
Ο αριθμός των προπτυχιακών φοιτητών αυξάνεται συνεχώς, καθιστώντας το Ίδρυμα έναν από τους σημαντικότερους πυλώνες της περιφερειακής ανάπτυξης στην Κεντρική – Ανατολική Ελλάδα. Ωστόσο, αυτή η ανάπτυξη του αριθμού των φοιτητών είναι πολύ μεγάλη ή αυξάνεται από χρόνο σε χρόνο και δεν δικαιολογείται, αν αναλογιστούμε ότι δεν παρατηρείται ανάλογη ανάπτυξη του αριθμού των διδασκόντων και των υποδομών.
Ο αριθμός των φοιτητών που αναλογούν σε κάθε μέλος ΔΕΠ για όλα τα Τμήματα είναι μεγάλος (1/17 ο μέσος όρος). Τις μεγαλύτερες αναλογίες έχουν τα Τμήματα Μηχανικών Η/Υ Δικτύων και Οικονομικού (1/48) καθώς και Δημοτικής Εκπαίδευσης (1/45), ενώ τη μικρότερη την έχει το Τμήμα Ιατρικής (1/4). Ευτυχώς η αναλογία συγκρατείται στη σχέση μελών ΔΕΠ ανά μεταπτυχιακό ή διδακτορικό φοιτητή. Τα δύο Τμήματα με τη μεγαλύτερη αναλογία στη σχέση μέλους – ΔΕΠ ανά μεταπτυχιακό και διδακτορικό φοιτητή, η οποία είναι 1/5, είναι το Τμήμα Χωροταξίας και το Τμήμα Ιατρικής.
Αριθμός και κινητικότητα φοιτητών
Στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας κατά το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 ήταν εγγεγραμμένοι 8.416 φοιτητές, από τους οποίους οι 7.142 ήταν ενεργοί. Το ποσοστό των φοιτητών που δεν έχουν ολοκληρώσει τις σπουδές τους σε 2ν χρόνια (δηλαδή δύο χρόνια επιπλέον από τον προβλεπόμενο χρόνο σπουδών), καθίσταται προβληματικό στα Τμήματα Μηχανικών Η/Υ Τηλεπικοινωνιών Δικτύων (25%), Γεωπονίας, Ιχθυολογίας, Υδάτινου Περιβάλλοντος (21%), Πολιτικών Μηχανικών (17%) και Βιοχημείας, Βιοτεχνολογίας (12,5). Ο μέσος βαθμός πτυχίου είναι 6,5 έως 7,5 στα περισσότερα Τμήματα.
Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας προωθεί την κινητικότητα των φοιτητών μέσω των προγραμμάτων Erasmus. Ο αριθμός των σχετικών πιστώσεων αυξήθηκε από 195.000 το 2008-2009, σε 233.000 το 2010-11, ο δε αριθμός των διμερών συμφωνιών από 196 το 2009-2009, σε 302 το 2010-11. Στις συμφωνίες αυτές συμμετέχουν 221 ευρωπαϊκά πανεπιστήμια. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 μετακινήθηκαν από το Ίδρυμά μας 74 φοιτητές και φοιτήτριες
Το έτος 2010-2011 εισήχθησαν στο Π.Θ. 1.600 φοιτητές περίπου. Δυστυχώς, ο αριθμός αυτός, με βάση τον προγραμματισμό του υπουργείου Παιδείας το έτος 2012-13, θα αυξηθεί, καθώς οι εισακτέοι θα είναι περισσότεροι από κάθε άλλη φορά (υπολογίζονται σε 1.880). Αυτή η πολιτική του υπουργείου Παιδείας οδηγεί σε ένα διαρκώς αυξανόμενο αριθμό εισερχόμενων φοιτητών, αύξηση η οποία δεν ακολουθείται από ανάλογη αύξηση του διδακτικού προσωπικού, ούτε από επάρκεια και βελτίωση των εγκαταστάσεων και του εκπαιδευτικού εξοπλισμού.
Παρά τον αυξανόμενο αριθμό των συμφωνιών με άλλα πανεπιστήμια του εξωτερικού, ο συνολικός αριθμός των μετακινούμενων φοιτητών συνεχίζει να είναι μικρός. Το Ίδρυμα πρέπει να δώσει περισσότερη έμφαση στον τομέα αυτό τα επόμενα χρόνια. Επίσης, οι αγγλικές ιστοσελίδες όλων των Τμημάτων πρέπει να βελτιωθούν και να επικεντρωθούν και στις διαδικασίες προσέλκυσης φοιτητών Erasmus.