Παγκόσμιο συναγερμό προκαλεί η υποβάθμιση των ΗΠΑ από S&P’s

Εν μέσω των κλυδωνισμών στις διεθνείς αγορές για την κρίση χρέους

Παγκόσμιο συναγερμό έχει προκαλέσει η υποβάθμιση – για πρώτη φορά – της αμερικανής οικονομίας από το διεθνή οίκο S&P’s. H Κίνα, που κατέχει 1 τρισ. δολάρια σε αμερικανικά ομόλογα, ζήτησε διασφαλίσεις ότι τα χρεόγραφα που κατέχει σε δολάρια είναι ασφαλή, και πρότεινε την υιοθέτηση ενός σταθερού και ασφαλούς αποθεματικού νομίσματος, «ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο καταστροφής».
Ειδικότερα. Εν μέσω των κλυδωνισμών στις διεθνείς αγορές για την κρίση χρέους που πλήττει και τις δύο πλευρές του Ατλαντικού, ο οίκος αξιολόγησης Standard & Poor’s προχώρησε σε υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των ΗΠΑ, από τη βαθμίδα AAA στην βαθμίδα AA+. Πρόκειται για την πρώτη υποβάθμιση στην ιστορία των ΗΠΑ και η εξέλιξη χαρακτηρίζεται δραματική για τη μεγαλύτερη οικονομία στον πλανήτη. Ο S&P’s υποβάθμισε την αξιολόγησή του για το μακροπρόθεσμο χρέος των ΗΠΑ κατά μια βαθμίδα, από το AAA στο AA+, επικαλούμενος τις ανησυχίες για το έλλειμμα.
Τα αμερικανικά ομόλογα, τα οποία άλλοτε αποτελούσαν την αδιαμφισβήτητα ασφαλέστερη επένδυση σε διεθνές επίπεδο, αξιολογούνται πλέον χαμηλότερα από τα ομόλογα που εκδίδονται από χώρες όπως η Βρετανία, η Γερμανία, η Γαλλία και ο Καναδάς.
Η προοπτική για την αξιολόγηση του αμερικανικού χρέους είναι αρνητική, ανέφερε ο S&P’s σε ανακοινωθέν του, κάτι που σημαίνει ότι είναι πιθανή και νέα υποβάθμιση του αξιόχρεου των ΗΠΑ μέσα στους επόμενους 12 ώς 18 μήνες. ενώ κυβερνητικές πηγές που συμμετείχαν στις διαπραγματεύσεις με τον οίκο αξιολόγησης, χαρακτήρισαν την ανάλυσή του εσφαλμένη.
Η -δίχως προηγούμενο- υποβάθμιση χαρακτηρίζεται ως δραματική εξέλιξη για τη μεγαλύτερη οικονομία σε διεθνές επίπεδο. Είναι πιθανό να σημάνει την αύξηση του κόστους δανεισμού τόσο για την κυβέρνηση των ΗΠΑ, όσο και για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
«Η υποβάθμιση αντανακλά την άποψή μας ότι το σχέδιο δημοσιονομικής προσαρμογής, στο οποίο συμφώνησαν το Κογκρέσο και η κυβέρνηση, υπολείπεται αυτού που, κατά την άποψή μας, θα ήταν αναγκαίο για να σταθεροποιηθεί η μεσοπρόθεσμη δυναμική του κυβερνητικού χρέους», ανέφερε ο S&P’s στο σχετικό ανακοινωθέν του.
Στις 2 Αυγούστου ο πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα υπέγραψε ένα νομοθέτημα που προβλέπει τη μείωση του ελλείμματος στον προϋπολογισμό κατά 2,1 τρισεκατομμύρια δολάρια σε 10 χρόνια. Αλλά το ποσό αυτό υπολείπεται αρκετά των 4 τρισεκατομμυρίων που ο S&P’s είχε εκτιμήσει πως θα αποτελούσε μια καλή «προκαταβολή» στο πλαίσιο της προσπάθειας να αντιμετωπιστεί το δημοσιονομικό πρόβλημα των ΗΠΑ.
Τα χρηματιστήρια κατέγραψαν μεγάλες απώλειες αυτή την εβδομάδα – αθροιστικά, ο δείκτης S&P’s 500 έχασε το 10,8% της αξίας του τις τελευταίες 10 ημέρες συναλλαγών –, τόσο λόγω των ανησυχιών ότι η αμερικανική οικονομία ενδέχεται να οδεύει προς μια νέα ύφεση, όσο και λόγω της διάδοσης της κρίσης χρέους στην ευρωζώνη, που πλήττει πλέον και την Ιταλία.
Σύμφωνα με αμερικανικά ΜΜΕ, ο Λευκός Οίκος διαφώνησε έντονα με τις προβλέψεις και τους υπολογισμούς των αναλυτών του S&P’s.
Οι ΗΠΑ παρέμεναν στη βαθμίδα αξιολόγησης AAA από το Standard & Poor’s από τη δημιουργία του οίκου, το 1941. Ο αρχαιότερος οίκος αξιολόγησης, ο Moody’s, αποδίδει στις ΗΠΑ την υψηλότερη δυνατή αξιολόγηση, AAA, από το 1917 ώς σήμερα αδιαλείπτως.

«Ερασιτεχνικός υπολογισμός»

Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ κατηγόρησε πριν από λίγο τον οίκο αξιολόγησης Standard & Poor’s ότι έκανε ένα «χονδροειδές και ερασιτεχνικό» λάθος υπολογισμό, κατά 2 τρισεκατομμύρια δολάρια, στις προβλέψεις του για τον προϋπολογισμό της χώρας στην ανάλυσή του με την οποία αιτιολόγησε την υποβάθμιση του αξιόχρεου της.
«Ένας λάθος υπολογισμός 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων μιλάει από μόνος του», δήλωσε στον Τύπο εκπρόσωπος του υπουργείου, μετά την ανακοίνωση του S&P’s ότι υποβαθμίζει την εκτίμησή του για το αξιόχρεο των ΗΠΑ κατά μία βαθμίδα, από το AAA στο AA+.

Εκπρόσωπος της κεντρικής τράπεζας των ΗΠΑ δήλωσε ότι η υποβάθμιση δεν θα επηρεάσει σε τίποτα τις ενέργειές της σε ό,τι αφορά τις αγορές και τις πωλήσεις κρατικών ομολόγων, διαμέσου των οποίων ασκεί νομισματική πολιτική.

Ανάλογες τοποθετήσεις έκαναν και άλλοι ρυθμιστικοί φορείς του τραπεζικού τομέα στις ΗΠΑ.

Οι συνέπειες που θα έχει η υποβάθμιση από το S&P’s μετριάζονται από την απόφαση του Moody’s Investors Service να διατηρήσει, προς το παρόν, την αξιολόγηση AAA για το κρατικό χρέος των ΗΠΑ. Ο οίκος Fitch Ratings ανακοίνωσε ότι εξετάζει ακόμα το θέμα και θα δημοσιοποιήσει την ανάλυση και την αξιολόγησή του ώς το τέλος του μήνα.

Πυρά οικονομολόγων

Πυρά κατά του οίκου αξιολόγησης εξαπέλυσαν κορυφαίοι οικονομολόγοι. «Οι άνθρωποι αυτοί σίγουρα δεν είναι σε θέση να κρίνουν», αντέδρασε στο blog του ο βραβευμένος με Νόμπελ Οικονομίας Πολ Κρούγκμαν, θυμίζοντας ότι ο S&P’s και οι άλλοι οίκοι μοίραζαν αφειδώς αξιολογήσεις ΑΑΑ στα «τοξικά» προϊόντα που πυροδότησαν την παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008. Οι οίκοι αξιολόγησης «υποβάθμισαν ένα σωρό ευρωπαϊκές χώρες και οι Ευρωπαίοι τα έβαλαν μαζί τους, λέγοντας: Γιατί μειώνετε τη δική μας πιστοληπτική ικανότητα και όχι των ΗΠΑ;» ήταν το σχόλιο του οικονομολόγου που πρόβλεψε την οικονομική κρίση του 2008, Νουριέλ Ρουμπίνι, για την απόφαση του S&P’s.
Όπως σημειώνουν διεθνείς αναλυτές, πάντως, η υποβάθμιση δεν ήταν εντελώς απροσδόκητη, καθώς είχε ήδη φανεί, μέσω του δολαρίου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αναλυτών, αναμένεται περαιτέρω πίεση στο δολάριο, ωστόσο δεν αναμένεται μαζική πώληση ομολόγων, καθώς υπάρχουν ελάχιστες εναλλακτικές λύσεις σε όρους βάθους και ρευστότητας. Η απόδοση των αμερικανικών ομολόγων ενδέχεται να αυξηθεί 0,7%, σύμφωνα με τη SIFMA, μια εταιρεία η οποία δραστηριοποιείται στην αγορά των ομολόγων.
Οι συνέπειες που θα έχει η υποβάθμιση από το S&P’s μετριάζονται από την απόφαση του Moody’s Investors Service να διατηρήσει, προς το παρόν, την αξιολόγηση AAA για το κρατικό χρέος των ΗΠΑ. Ο οίκος Fitch Ratings ανακοίνωσε ότι εξετάζει ακόμα το θέμα και θα δημοσιοποιήσει την ανάλυση και την αξιολόγησή του ώς το τέλος του μήνα.