Το αφιέρωμα του Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στο Βόλο
Στερεότυπα, περιθωριοποίηση, φόβος. Αλλά και αποδοχή, ένταξη, αγάπη. Δύο αντιθέσεις που συνυπάρχουν, όταν γίνεται λόγος για συνανθρώπους μας με αναπτυξιακές και νοητικές δυσλειτουργίες. Εφέτος, με αφορμή τη διοργάνωση των Παγκόσμιων Αγώνων Special Olympics Athens 2011, το «13ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου Αιώνα», που παρουσιάζεται 6 – 7 – 8 Απριλίου στο Αχίλλειο, πραγματοποιεί ένα μεγάλο αφιέρωμα, με επιμέλεια της Έλενας Χρηστοπούλου και με τίτλο «Έτσι είμαι – Ανατρέποντας προκαταλήψεις». Οι ταινίες τεκμηρίωσης (ντοκιμαντέρ) του αφιερώματος αυτού μας προσκαλούν να γνωρίσουμε καλύτερα τους ανθρώπους με αναπτυξιακά και νοητικά προβλήματα και να δούμε τον κόσμο με τα δικά τους μάτια. Οι ταινίες του αφιερώματος αποστασιοποιούνται από τα συνήθη – «κλινικής» φύσης – ντοκιμαντέρ με ανάλογη θεματολογία. Αντίθετα ρίχνουν φως στην προσωπικότητα και την καθημερινότητα των συγκεκριμένων ατόμων και των κοντινών τους ανθρώπων. Από τη μια, αναδεικνύονται, οι δυσκολίες στην επικοινωνία, η πάλη για κοινωνική ενσωμάτωση και η ανεπάρκεια υποστηρικτικών πρακτικών. Από την άλλη όμως, δείχνουν, ότι η στήριξη από συγγενικά και φιλικά πρόσωπα, τα ταλέντα, η δύναμη ψυχής και οι επιθυμίες αυτών των ανθρώπων, υπερνικούν τόσο τα προβλήματα, όσο και τις προκαταλήψεις.
Το πρόγραμμα προβολών αύριο Τετάρτη, πρώτη μέρα του Φεστιβάλ με τις ακόλουθες ταινίες:
Έτσι Είμαι (How I Am)
Ιταλία (2007). Σκηνοθεσία: Ingrid Demetz, Caroline Leitner Σενάριο: Ingrid Demetz.
«Είμαι σαν ένας ερημίτης σ’ ένα νησί». Έτσι περιγράφει ο Πάτρικ τη ζωή του αυτιστικού, που ζει παγιδευμένος στο σώμα του. Διαθέτοντας τη σοφία ενός στοχαστή και τα όνειρα και τους φόβους ενός εφήβου, ο Πάτρικ γίνεται οδηγός μας στον κόσμο του και μας επιτρέπει να δούμε, έστω και φευγαλέα, τα συναισθήματά του. Η ταινία ακολουθεί τον Πάτρικ στο σχολείο, στο χρόνο που περνά με την οικογένειά του, αλλά και μόνος του και μεταφέρει στην οθόνη τις μύχιες σκέψεις του, αποκαλύπτοντας τη ματιά του, η οποία συνήθως περιβάλλεται απ΄ την ομίχλη της κατάστασης. Αυτό που μας αποκαλύπτεται είναι μια πολυσύνθετη, φιλοσοφημένη ψυχή. Βλέπουμε έτσι μια αποστολή, που μπορεί να επιτελέσει ο κινηματογράφος: Να μας επιτρέψει να κοιτάξουμε – χωρίς οίκτο, αλλά με συμπόνοια – μέσα στη ζωή κάποιου άλλου.
Οι Αρτοποιοί (Bred Makers)
Σκοτία (2007). Σ’ ένα φούρνο στο Εδιμβούργο, μια ομάδα εργαζομένων με μαθησιακές δυσκολίες φτιάχνουν διαφορετικά είδη βιολογικού ψωμιού, το οποίο μοιράζεται καθημερινά σε μαγαζιά και καφετέριες της πόλης. Οι εργαζόμενοι συνεννοούνται χρησιμοποιώντας προσωπικούς τρόπους έκφρασης και τη νοηματική γλώσσα, φανερώνοντάς μας μια σειρά πολύπλοκων διαπροσωπικών σχέσεων μεταξύ τους, αλλά και με τους κοινωνικούς τους λειτουργούς. Ο φούρνος Γκάρβαλντ αποτελεί πρωτοβουλία ενός κέντρου που έχει εμπνευστεί απ’ τις ιδέες του Ρούντολφ Στάινερ. Εκεί, οι εργαζόμενοι ανακαλύπτουν τις ατομικές τους ικανότητες και τη δημιουργικότητά τους σ’ ένα περιβάλλον κοινωνικοποίησης.
Οι Nευροτυπικοί (Neurotypicals)
Η.Π.Α. (2010). Σκηνοθεσία-Μοντάζ- Διεύθυνση Φωτογραφίας: Adam Larsen.
Το ντοκιμαντέρ προβάλλεται σε παγκόσμια πρεμιέρα και αποτελεί μια απρόσμενα χιουμοριστική εκ των έσω ματιά στον αυτισμό. Εξερευνά τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ των όρων «φυσιολογικοί» και «αυτιστικοί», από τη σκοπιά των δεύτερων, στους οποίους δίνει πρωταγωνιστικό ρόλο. Μέσα από την καθημερινότητά τους, ο σκηνοθέτης αμφισβητεί ανοιχτά τα κοινωνικά πρότυπα «κανονικότητας», διευρύνοντας την έννοια «άνθρωπος». Βάσει ποιου κριτηρίου, άραγε, θεωρείται ένας άνθρωπος ικανός και κάποιος άλλος ανάπηρος; Κεντρικός άξονας της ταινίας είναι οι ζωές τριών ανθρώπων που βρίσκονται σε κρίσιμο ηλικιακό στάδιο και πάσχουν από αυτισμό. Εντέλει, η ταινία καταφέρνει να διευρύνει την έννοια του τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος.
Ακολουθούν οι ταινίες την Πέμπτη 7 Απριλίου:
20:00 Η Ιστορία του Πατ Τίλμαν (The Tillman Story), 21:45 Greek Crisis Explained, 21:50 Welcome to Europe, 22:00 Καναρίνι μου Γλυκό (My Sweet Canary).
Παρασκευή 8 Απριλίου:
20:00 Ένας Τυχερός Ελέφαντας (One Lucky Elephant), 21:30 Ένα Μουσείο Γεννιέται (A Museum Is Born), 22:00 Η Ηχώ του Χρόνου (Echo Of Time), 23:30 Made In Birmingham.