Μετέωρη η Ιταλία μεταξύ Γκρίλο, Μπερλουσκόνι ή ακυβερνησίας

Ο Πιερλουίτζι Μπερσάνι επιδιώκει κυβέρνηση «αλλαγής», κάνει άνοιγμα στον Γκρίλο και εμφανίζεται αρνητικός σε συνεργασία με τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι· Ο Καβαλιέρε καλεί το νικητή σε συνεργασία, «για το καλό της Ιταλίας», απορρίπτει όμως τον Μόντι· Ο Μπέπε Γκρίλο εμφανίζεται «συζητήσιμος» αλλά με επιφυλάξεις. Αν και τα κόμματα εμφανίζονται να τηρούν στάση αναμονής μέχρι να κινηθούν οι θεσμικές διαδικασίες, το πόκερ μέσα στο μετεκλογικό χάος έχει ξεκινήσει.

Στη Βουλή, κυριαρχεί με γιγαντιαία διαφορά το PD του Μπερσάνι (και άρα κυβέρνηση χωρίς αυτόν δεν γίνεται). Στη Γερουσία όμως, οι έδρες του Μπερσάνι δεν φτάνουν -ακόμη και μαζί με τον Μόντι- για να έχει την πλειοψηφία και θα πρέπει, αν πρόκειται να κάνει κυβέρνηση, να «παίξει» με τις έδρες του Μπερλουσκόνι ή του Γκρίλο (έχοντας περιθώρια να θυσιάσει τον Μόντι).

Η πρόκληση να σχηματιστεί κυβέρνηση συνεργασίας είναι τεράστιας δυσκολίας, καθώς οι αρχηγοί των ιταλικών κομμάτων θα έπρεπε να θάψουν τις αντιδιαμετρικά αντίθετες προεκλογικές τους δεσμεύσεις. Όμως, η περίοδος αβεβαιότητας που θα έφερνε το νέο στήσιμο κάλπης τρομάζει ακόμη περισσότερο τη Ρώμη και τις Βρυξέλλες (πρώτο τέστ είναι η δημοπρασία ιταλικών ομολόγων την Τετάρτη).

Ο ιταλός πρόεδρος Τζιόρτζιο Ναπολιτάνο δήλωσε «ήρεμος» μετά το αποτέλεσμα και πεπεισμένος πως η χώρα «θα ξεπεράσει αυτή τη δύσκολη δοκιμασία». Ο πρόεδρος πρέπει λοιπόν να είναι μάλλον αισιόδοξος χαρακτήρας ακόμη και στα χειρότερα: Το πρώτο κόμμα, το PD του Μπερσάνι θέλει «υπεύθυνη και κοινωνικά δίκαιη» δημοσιονομική εξυγίανση αλλά ο δεύτερος Μπερλουσκόνι κατέβηκε με σημαία το «επιστρέφω φόρους, πουλάω κρατική περιουσία». Ο τρίτος Μπέπε Γκρίλο και η θολή οικονομική του πρόταση εμφανίστηκαν ως αντίδοτο στο «σάπιο πολιτικό κατεστημένο» με το οποίο όμως τώρα καλείται να συνεργαστεί.

Ο μεγάλος συνασπισμός -Μπερσάνι και Μπερλουσκόνι- μοιάζει καταδικασμένος γάμος από ανάγκη. Το PD του Μπερσάνι εμφανίζεται να το απορρίπτει ενώ ο ίδιος ο Μπερλουσκόνι, αν και εμφανίζεται «πρόθυμος», απορρίπτει τις πολιτικές που ο Μπερσάνι προτίθεται να ακολουθήσει.

Παράλληλα, το κατά πόσο ο Γκρίλι θα αλλάξει τις θέσεις του είναι αμφίβολο ενώ, ακόμη κι αν το έκανε, κανείς δεν ξέρει (πιθανότατα, ούτε καν ο ίδιος) πώς θα συμπεριφερόταν η… ετερόκλητη γκάμα βουλευτών και γερουσιαστών που εξελέγησαν με τα ψηφοδέλτιά του -επιπλέον «εκρηκτικός» παράγοντας αστάθειας.

Όταν ο Μπερσάνι ρωτήθηκε εάν θα συναντούσε τον Σίλβιο Μπερλουσκόνι, απάντησε ότι αν χρειαστεί θα τον συναντήσει στη Βουλή. Η ιταλική Κεντροαριστερά αυτή τη στιγμή κοιτά προς τον ηγέτη του Κινήματος 5 Αστέρων, που κατά παραδοχή και του ίδιου του Πιερ Λουίτζι Μπερσάνι είναι το πρώτο κόμμα στην Ιταλία: «Τώρα είναι αυτός που πρέπει να μας πει τι θέλει να κάνει. Ας αναλάβει ο καθένας τις ευθύνες του» τόνισε ο Μπερσάνι.

«Μας είπαν να πάνε όλοι σπίτι τους. Τώρα είναι και αυτοί εδώ. Ή να πάνε και αυτοί σπίτι τους ή να μας πουν τι θα κάνουν για τη χώρα. Είναι και δική τους χώρα» σημείωσε.

Οι εναλλακτικές στην κυβέρνηση συνασπισμού για τη Ρώμη είναι λίγες και δύσκολες: Οι νέες εκλογές θα στήνονταν αρκετές εβδομάδες αργότερα, με ό,τι συνεπάγεται η ενδιάμεση αβεβαιότητα για την Ιταλία και την υπόλοιπη Ευρωζώνη. Ακόμη χειρότερα όμως, ο Μπερσάνι και ο Μπερλουσκόνι φοβούνται ότι η νέα κάλπη κινδυνεύει να ευνοήσει τον Γκρίλο, καθώς οι «επαγγελματίες» πολιτικοί θα έχουν «αποδείξει» ότι δεν λειτουργούν.

Άλλη λύση είναι η κυβέρνηση μειοψηφίας. Ο Μπερσάνι δεν το έχει απορρίψει, προαναγγέλλοντας ότι μπορεί να μην επιδιώξει σταθερές συνεργασίες αλλά υπερψήφιση νομοσχεδίων σε Βουλή και Γερουσία. Έτσι όμως, θα καταλήξει μονίμως όμηρος του Γκρίλο ή του Μπερλουσκόνι -και μάλιστα προσπαθώντας να περάσει βαθιές μεταρρυθμίσεις.

Τελευταία επιλογή θα ήταν άλλη μία κυβέρνηση τεχνοκρατών. Το πόσο αυτό θα ήταν αποδεκτό στο σημερινό πολιτικό κλίμα (μετά την θητεία του Μόντι) είναι αμφίβολο, όπως και οι επιπτώσεις του στο ήδη εξοργισμένο σώμα ψηφοφόρων.