Καμία στην ουσία εκκρεμή φορολογική υπόθεση και στα Δικαστήρια του Βόλου δεν έχει προχωρήσει, παρά τις εξαγγελίες και τις αισιόδοξες προβλέψεις για επιτάχυνση της φορολογικής δίκης. Αν και από το περασμένο καλοκαίρι είχε προβλεφθεί αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των συσσωρευμένων εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων καταγράφεται αναποτελεσματικότητα που οφείλεται τόσο στα δεδομένα του δικαστικού συστήματος, όσο και στις συνεχείς αποχές των δικηγόρων. Η αναβολή και η καθυστέρηση στην εκδίκαση υποθέσεων είναι πλέον δεδομένη. Οι υποθέσεις επαναπροσδιορίζονται για δύο χρόνια αργότερα, κατά μέσο όρο.
Με το νέο μνημόνιο προβλέπεται επιτάχυνση της φορολογικής δίκης μέχρι το τέλος Ιουνίου, ως ένα πρώτο χρονοδιάγραμμα. Στόχος είναι η εκδίκαση κατά 50% των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων με την ελπίδα να μπουν χρήματα και στα δημόσια ταμεία, ειδικά για μεγάλα ποσά.
Στη Μαγνησία υπολογίζεται ότι εκκρεμούν 1500 φορολογικές υποθέσεις, ο μέσος όρος προσδιορισμού είναι η εξαετία, ενώ η διεκπεραίωση φτάνει ώς και τα 10 έτη. Σε περίπτωση αναβολής εκδίκασης ο προσδιορισμός απαιτεί έναν τουλάχιστον ακόμη χρόνο.
Σε δικαστική εκκρεμότητα βρίσκονται πολλές υποθέσεις από το 2004, ενώ υπάρχουν και ανεκτέλεστες δικαστικές αποφάσεις προηγουμένων ετών.
Η πλειονότητα των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων της Μαγνησίας αφορά σε μεγάλα χρηματικά ποσά (άνω των 100.000 ευρώ), ενώ δεν λείπουν και οι περιπτώσεις –είναι όμως σχετικά λίγες- των μικροδιαφορών. Δηλαδή διαφωνίας ακόμη και για την καταβολή φόρου εισοδήματος από άτομα με μέσες μηνιαίες αποδοχές, όπως για καταβολή φόρου 2000 ευρώ στο εκκαθαριστικό σημείωμα. Όπως επισημαίνουν όμως εφοριακοί στα δικαστικά τμήματα των Οικονομικών Υπηρεσιών, αλλά και δικηγόροι, οι περισσότερες εκκρεμότητες αφορούν σε μεγάλες επιχειρήσεις και με διαφορές 100.000 έως 300.000 ευρώ. Αρκετές όμως είναι και οι υποθέσεις που αφορούν σε επιβολή υψηλών προστίμων με αίτημα την μείωσή τους.
Δικηγόρος με εξειδίκευση στο φορολογικό δίκαιο, όπως αναφέρει χαρακτηριστικά, κατέθεσε προσφυγές στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Βόλου το 2006 και η πρώτη εκδίκασή τους ορίστηκε για τον Νοέμβριο του 2010. Δικηγόρος με κατάθεση προσφυγών το 2004 πήρε προσδιορισμό εκδίκασης για το 2009, ωστόσο η συζήτηση αναβλήθηκε και η προσφυγή προσδιορίστηκε για το 2011. Ο μέσος χρόνος έκδοσης της πρωτόδικης απόφασης είναι περίπου έξι ή επτά μήνες. Σε όλες σχεδόν της περιπτώσεις ακολουθείται η διαδικασία της έφεσης, ενώ αρκετές καταλήγουν στο Συμβούλιο της Επικρατείας. Έτσι ο συνολικός χρόνος περαίωσης μίας φορολογικής δίκης (όπως άλλωστε και πολλών άλλων υποθέσεων που ακολουθούν την δικαστική οδό) μπορεί να φτάσει έως και τα 12 ή 14 χρόνια.
Η επικρατούσα άποψη δικηγόρων του Βόλου είναι πως η καθυστέρηση οφείλεται στον μικρό σχετικά αριθμό των δικαστών και χαρακτηριστική είναι η αναφορά τους πως «ο αριθμός των δικαστών – ειδικά στο Διοικητικό Πρωτοδικείο – είναι μικρότερος από ό,τι πριν 20 χρόνια με πολύ μικρότερο όγκο δουλειάς. Σήμερα ο όγκος έχει σχεδόν τετραπλασιαστεί». Μία επίσης άποψη που διατυπώνεται είναι ότι για την αντιμετώπιση της μεγάλης συσσώρευσης υποθέσεων έπρεπε να έχουν οριστεί φορολογικοί δικαστές, οι οποίοι θα είχαν ως αποκλειστικό αντικείμενο την εκδίκαση αυτών των υποθέσεων, δεδομένου ότι θα διέθεταν και την ανάλογη γνώση.
Πανελλαδικά, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Δικαιοσύνης, οι εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις –προς προσδιορισμό- ανέρχονται σε 138.000. Η παραπομπή των φορολογικών αυτών υποθέσεων στα Διοικητικά Εφετεία αφορά φορολογικές διαφορές για ποσά άνω των 150.000 ευρώ και γίνεται βάσει του νόμου 3900/2010, με τον οποίο τη δικαιοδοσία για τις μεγάλες φορολογικές υποθέσεις πέρασε στα Διοικητικά Εφετεία.
Από το Υπουργείο Δικαιοσύνης έχει αναφερθεί πως καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε έως το τέλος Ιουλίου 2013, να προσδιορισθούν οι 138.720 εκκρεμείς φορολογικές υποθέσεις.
Όπως συγκεκριμένα αναφέρεται στο έγγραφο που διαβίβασε στη Βουλή ο Υπουργός, την 20/07/2011 εκκρεμούσαν στα Διοικητικά Πρωτοδικεία και Εφετεία συνολικά 165.452 υποθέσεις, εκ των οποίων οι 138.720 δεν έχουν ακόμη προσδιορισθεί για να δικαστούν. Σε προσεχείς δικασίμους έχουν προσδιοριστεί για να δικαστούν 18.352 υποθέσεις, ενώ επί 8.380 υποθέσεων αναμένεται η έκδοση των αποφάσεων των δικαστών.
Σημειώνεται ότι έως σήμερα έχουν συσταθεί εννέα φορολογικά τμήματα στο Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, ένα στο Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης, έξι στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Αθηνών, δύο στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Πειραιά, δύο στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, και από ένα φορολογικό τμήμα στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Πάτρας, Λάρισας και Κρήτης.
Η καθυστέρηση πάντως εκδίκασης των εκκρεμών φορολογικών υποθέσεων έχει στερήσει από τα ταμεία του κράτους – όπως έχει αναφερθεί – 30 δισ. ευρώ.
Από 4,4 στα 100 ευρώ το παράβολο
«Φρένο», όπως εκτιμάται, επιχειρείται να μπει στις προσφυγές στα Διοικητικά Δικαστήρια για φορολογικές υποθέσεις, με την αύξηση στο παράβολο, που επικύρωσε με απόφασή της η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου για την αύξηση του συγκεκριμένου παραβόλου, από 4,4 ευρώ στα 100 ευρώ, εκδόθηκε με τον θεσμό της πρότυπης δίκης και αποτελεί πλέον νομολογικό οδηγό για τα Διοικητικά Δικαστήρια που θα κληθούν να κρίνουν συναφείς υποθέσεις. Η Ολομέλεια του ΣτΕ έκρινε ότι το επίδικο ποσό του παραβόλου των 100 ευρώ που απαιτείται να καταβληθεί για την προσφυγή μέχρι την πρώτη συζήτηση της υπόθεσης «δεν είναι κατά την κοινή πείρα τέτοιου ύψους ώστε να μπορεί να θεωρηθεί ότι παρεμποδίζει το δικαίωμα του προσφεύγοντα και εν γένει του διοικούμενου να προσφύγει ενώπιον των Διοικητικών Δικαστηρίων».
Καθυστέρηση
Νομικοί κύκλοι και στο Βόλο δίνουν μια άλλη διάσταση στο πρόβλημα επισημαίνοντας πως πολλές φορές το ίδιο το δημόσιο προκαλεί το συνωστισμό. Κι αυτό γιατί το δημόσιο επιμένει να ασκεί ένδικα μέσα (αναιρέσεις και εφέσεις) σε υποθέσεις που τα θέματά τους έχουν οριστικά λυθεί με παλαιότερες αποφάσεις του ΣτΕ (νομολογία) και παράλληλα να παραιτηθεί από όσες παρόμοιες υποθέσεις εκκρεμούν στα Δικαστήρια.
Πρότειναν να υπάρξει νομοθετική ρύθμιση προκειμένου το δημόσιο να μην ασκεί αναιρέσεις σε υποθέσεις που τα νομικά τους ζητήματα έχουν λυθεί με τελεσίδικες αποφάσεις και να παραιτηθεί επί των εκατοντάδων εκκρεμών υποθέσεων που τα θέματά τους έχουν λυθεί από το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο, έτσι ώστε να υπάρξει μερική αποσυμφόρηση των Δικαστηρίων.
Τούλα Κεκάτου