Διευκρινήσεις για τη μετενέργεια των συμβάσεων

Διευκρινήσεις για την εξέλιξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και την εφαρμογή της μετενέργειας, έδωσε χθες το υπουργείο Εργασίας με αφορμή τη δημόσια συζήτηση που γίνεται για το θέμα.

Σύμφωνα με το υπουργείο:

1. Η ημερομηνία της 15ης Μαΐου για τη λήξη του τριμήνου και την εφαρμογή της μετενέργειας αφορά δέκα Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας από τις 151 που υπάρχουν συνολικά.

Πρόκειται για τις συλλογικές συμβάσεις που έληξαν ή καταγγέλθηκαν από τις 14/8/2011 και μέχρι τις 14/2/2012 διανύοντας το εξάμηνο παράτασης ισχύος τους, το οποίο προέβλεπε ο ν. 1876/1990.

Αν μέχρι τις 14/05/2012 δεν συνάφθηκε νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, τότε ο εργοδότης νομιμοποιείται, δηλαδή δύναται και όχι υποχρεούται, να προσαρμόσει τους μισθούς στο βασικό μισθό της κλαδικής σύμβασης συν τα τέσσερα προβλεπόμενα επιδόματα, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του εργαζομένου. Σε κάθε περίπτωση οποτεδήποτε μπορεί να υπογραφεί νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.

2. Για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που έληξαν ή κατηγγέλθησαν μετά τις 14.2.2012 και είναι 25 τον αριθμό (στοιχεία μέχρι την 11.5.2012) τρέχει το 3μηνο όπως προβλέπεται με το ν. 4046/2012 και την αντίστοιχη Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου (ΠΥΣ), από την ημερομηνία καταγγελίας ή λήξης τους. Αν αυτό παρέλθει άπρακτο τότε ο εργοδότης νομιμοποιείται, δηλαδή δύναται και όχι υποχρεούται, να προσαρμόσει τους μισθούς στο βασικό μισθό της κλαδικής σύμβασης συν τα τέσσερα προβλεπόμενα επιδόματα, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του εργαζομένου. Σε κάθε περίπτωση οποτεδήποτε μπορεί να υπογραφεί νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας.

3. Για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας που έληξαν ή κατηγγέλθησαν πριν τις 14.8.2011 και έχουν διανύσει το 6μηνο παράτασης ισχύος τους, όπως προέβλεπε ο ν. 1876/1990, 43 τον αριθμό (στοιχεία μέχρι την 11.5.2012) και μέχρι σήμερα δεν έχει υπογραφεί νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας, τότε, από το χρονικό σημείο που έληξε το εξάμηνο παράτασης ισχύος τους, οι κανονιστικοί όροι της αντίστοιχης Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας έχουν μεταβληθεί σε συμβατικούς όρους ατομικής συμφωνίας και μεταβάλλονται μόνο με τη σύμφωνη γνώμη των συμβαλλομένων μερών. Σε κάθε περίπτωση οποτεδήποτε μπορεί να υπογραφεί νέα Συλλογική Σύμβαση Εργασίας. Άρα γι’ αυτήν την τελευταία περίπτωση ο ν. 4046/2012 και η αντίστοιχη Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, θα έχουν εφαρμογή μετά τη νέα σύναψη Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας.

4. Τέλος, σήμερα είναι σε ισχύ 73 κλαδικές συμβάσεις. Για τις 73 αυτές συμβάσεις που δεν έχουν λήξει και δεν έχουν καταγγελθεί, συνεχίζεται το υφιστάμενο καθεστώς με ό,τι προβλέπεται στους όρους των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας για τις αμοιβές.

Από τα παραπάνω, καταλήγει το υπουργείο, προκύπτει  το συμπέρασμα ότι η 15η Μαΐου αποτελεί την ημερομηνία έναρξης εφαρμογής του νέου πλαισίου και της μετενέργειας και όχι την καταληκτική ημερομηνία. Επομένως τα περί αυτόματης μείωσης του μισθού για το σύνολο των εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Συνοπτική παρουσίαση των ρυθμίσεων για μειώσεις αποδοχών των εργαζομένων

Α. Εργαζόμενοι ανειδίκευτοι εργάτες και υπάλληλοι που αμείβονται αποκλειστικά με την Εθνική Γενική ΣΣΕ (ΕΓΣΣΕ).

* Εφόσον στη σύμβαση εργασίας ενός ανειδίκευτου εργάτη ή υπαλλήλου αναφέρεται ρητά ότι θα αμείβεται με την ΕΓΣΣΕ, ανεξαρτήτως αν λαμβάνει κάποιο πρόσθετο ποσό οικειοθελώς από τον εργοδότη του, μείωση των αποδοχών του μπορεί να γίνει μονομερώς από τον εργοδότη αναδρομικά από 14-2-2012 ή αργότερα κατά τη κρίση του εργοδότη, σε ποσοστό 22% επί των αποδοχών της ΕΓΣΣΕ του 2010, χωρίς να απαιτείται συμφωνία του εργαζομένου και χωρίς να υπογράφεται τροποποιητική ατομική σύμβαση ή να επιδίδεται νέα γνωστοποίηση των όρων εργασίας τους του ΠΔ 156/1994. Αν καταβάλλεται πρόσθετο ποσό κατά συμφωνία ή οικειοθελώς από τον εργοδότη αυτό θα εξακολουθήσει να προστίθεται στο μειωμένο νόμιμο ημερομίσθιο ή μηνιαίο μισθό. Αν όμως υπάρχει συμφωνία των μερών μπορεί να μειωθεί και αυτό σε οποιοδήποτε ποσό στο μέλλον.

* Αντίθετα, αν κατά την πρόσληψη έχει συμφωνηθεί με την ατομική σύμβαση κάθε μισθωτού ότι θα του καταβάλλεται ένα συγκεκριμένο ποσό (π.χ 50,00 ευρώ) ως ημερομίσθιο ή ως μηνιαίος μισθός (π.χ. 900,00 ευρώ) μεγαλύτερο δηλαδή από αυτό που καθορίζει η ΕΓΣΣΕ έστω και ο μισθωτός είναι ανειδίκευτος εργάτης ή υπάλληλος, τότε μείωση των συμφωνημένων αυτών αποδοχών του μπορεί να γίνει μόνο με συμφωνία τους και με την υπογραφή τροποποιητικής ατομικής σύμβασης ή επίδοσης νέας γνωστοποίησης του ΠΔ 156/1994.

* Αν ο εργαζόμενος είναι κάτω των 25 ετών η παραπάνω μείωση ανέρχεται στο 32% της ΕΓΣΣΕ του 2010, τόσο για τους ανηλίκους από 15-18 ετών όσο και για τους νέους από 18-25 ετών για τους οποίους ίσχυαν διαφορετικά ποσοστά μείωσης των αποδοχών τους. Ειδικά όμως για τους νέους από 18-25 ετών ορίζεται επί πλέον ότι, στο καθεστώς αυτό της ΕΓΣΣΕ εντάσσονται ανεξάρτητα ειδικότητας που τυχόν είχαν μέχρι τη 13-2-2012 και της ΣΣΕ στην οποία υπάγονταν αν εργάζονταν μέχρι την ημερομηνία αυτή. Δηλαδή όλοι οι νέοι κάτω των 25 ετών, είτε εργάζονται ήδη είτε θα προσληφθούν στο μέλλον δεν θα εντάσσονται στη ΣΣΕ της ειδικότητάς τους, αλλά στο καθεστώς της ΕΓΣΣΕ με τις μειωμένες κατά 32% αποδοχές της. Αμέσως μετά τη συμπλήρωση του 25ου έτους της ηλικίας τους θα επιστρέφουν στη ΣΣΕ της ειδικότητάς τους.

Β. Εργαζόμενοι που υπάγονται σε κλαδικές, ομοιοεπαγγελματικές και επιχειρησιακές ΣΣΕ.

* Για τους μισθωτούς αυτούς, είτε είναι εργάτες είτε υπάλληλοι, οι ΣΣΕ στις οποίες υπάγονται, αν τους δεσμεύουν ως μέλη των οργανώσεων που τις υπογράφουν και παράλληλα δεσμεύεται και ο εργοδότης ως μέλος της εργοδοτικής οργάνωσης που τις υπογράφουν, είτε έχουν κηρυχθεί υποχρεωτικές με απόφαση του υπ. Εργασίας, για όσους εργοδότες και εργαζομένους δεν είναι μέλη των οργανώσεων που τις υπογράφουν, αν δεν έχουν λήξει με βάση ρητή διάταξη του τελευταίου άρθρου τους που επιγράφεται «έναρξη ισχύος» ή δεν έχουν καταγγελθεί, θα λήξουν υποχρεωτικά τη 14-2-2013 αν έχουν διαρκέσει περισσότερο από 24 μήνες ή μετά από 3 έτη από την έναρξη της ισχύος τους, αν έχουν διαρκέσει μέχρι τη 14-2-2012 για χρόνο μικρότερο των 24 μηνών.

* Όσες ΣΣΕ έχουν ήδη λήξει κατά τη 14-2-2012 ή έχουν καταγγελθεί αναβιώνουν και εξακολουθούν να ισχύουν μέχρι τη 14-5-2012. Μέσα στην προθεσμία αυτή πρέπει να υπογραφεί νέα ΣΣΕ. Αν δεν υπογραφεί η νέα αυτή ΣΣΕ, τότε ο εργοδότης που δεσμεύεται από αυτή (που ήταν δηλαδή αυτός και οι μισθωτοί του μέλη των οργανώσεων που την υπογράφουν ή είχε κηρυχθεί υποχρεωτική) μπορεί μονομερώς, χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των εργαζομένων ή την υπογραφή νέας ατομικής σύμβασης αν θέλει να καταργήσει τα επιδόματα που προβλέπονταν στη ΣΣΕ που αναβίωσε, εκτός από τα επιδόματα α) ωρίμανσης, β) τέκνων, γ) σπουδών και δ) επικίνδυνης εργασίας και φυσικά να καταβάλλει τους βασικούς μισθούς ή τα βασικά ημερομίσθια των εργαζομένων που προέβλεπε η ΣΣΕ που αναβίωσε.

* Στις περιπτώσεις που εργοδότες εφάρμοζαν κάποια ΣΣΕ οικειοθελώς ή με συμφωνία των εργαζομένων, χωρίς να δεσμεύονται από αυτή (δηλαδή δεν ήσαν μέλη των οργανώσεων που την έγραφαν ή δεν είχε κηρυχθεί υποχρεωτική), κάθε μείωση των αποδοχών των εργαζομένων αυτών μπορεί να γίνει μόνο με συμφωνία των εργαζομένων.

* Σε όσες περιπτώσεις οι ΣΣΕ εξακολουθούν να ισχύουν και να δεσμεύουν τους εργοδότες είτε ως μέλη των οργανώσεων είτε αν είχαν κηρυχθεί υποχρεωτικές, μείωση των αποδοχών των εργαζομένων που υπάγονται σ’ αυτές, δεν επιτρέπεται να γίνει κάτω από τις αποδοχές της οικείας ΣΣΕ και πάντοτε μόνο με συμφωνία των εργαζομένων που αμείβονται με αποδοχές πάνω από αυτές που ορίζουν οι ΣΣΕ αυτές.