Για τριάντα χρόνια συμμετέχει ερευνητικά στο πείραμα του CERN, έχοντας αφιερώσει την επιστημονική του καριέρα στη σωματιδιακή πυρηνική φυσική και την ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs, τη σημαντικότερη ίσως ανακάλυψη του αιώνα στη Φυσική. Ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστήμιου Αθηνών και ενεργός ερευνητής κ. Απόστολος Παναγιώτου, με καταγωγή από τον Άγιο Λαυρέντιο Πηλίου, θα μιλήσει την ερχόμενη Τρίτη στις 7.30 το απόγευμα σε εκδήλωση στην Αγριά.
Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στο αμφιθέατρο του Πορφυρογένειου Ιδρύματος και διοργανώνεται από το Ίδρυμα Πορφυρογένη Αγριάς, σε συνεργασία με το Γενικό Λύκειο Αγριάς.
Το θέμα της ομιλίας του κ. Παναγιώτου είναι «Ανακάλυψη του Σωματιδίου Higgs στο CERN… Ίσως η σημαντικότερη ανακάλυψη του αιώνα στη Φυσική».
Ο κ. Παναγιώτου γεννήθηκε στον Άγιο Λαυρέντιο Πηλίου, ενώ αποφοίτησε από το 1ο Γυμνάσιο Βόλου. Στη συνέχεια έκανε σπουδές στις ΗΠΑ, όπου αφιέρωσε ένα μεγάλο κομμάτι της επιστημονικής τους κατάρτισης, μέχρι που επέστρεψε στην Ελλάδα για να διδάξει για χρόνια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Σήμερα στη «Θ» ο κ. Παναγιώτου μιλά για τη Φυσική και τις προκλήσεις της. Η πυρηνική σωματιδιακή φυσική είναι ο χώρος της Φυσικής που έχει αφιερωθεί.
«Στη σωματιδιακή φυσική βρισκόμαστε ουσιαστικά στην αρχή και θα είμαστε για πολύ καιρό ακόμη, με στόχο την κατανόηση της δημιουργίας και εξέλιξης του σύμπαντος. Η ανακάλυψη του σωματιδίου Higgs ήταν ο τελευταίος κρίκος στην ολοκλήρωση ενός μοντέλου που αναπτύσσεται τα τελευταία 40-50 χρόνια με την ονομασία «καθιερωμένο μοντέλο». Το σωματίδιο Higgs είναι το σωματίδιο ενός αόρατου ενεργειακού πεδίου, που δημιουργήθηκε αμέσως μετά τη μεγάλη Έκρηξη και καλύπτει όλο το σύμπαν. Μέσα στο πεδίο υπάρχει το σωματίδιο Higgs, το οποίο όμως δεν είναι κάτι που μπορούμε να το πιάσουμε και να το μαζέψουμε, να το βάλουμε σε ένα κουτί. Εμφανίζεται και εξαφανίζεται. Είναι εικονικό. Το πεδίο Higgs, μέσω της αλληλεπίδρασης του σωματιδίου Higgs με κάθε στοιχειώδες σωμάτιο, προσδίδει μάζα. Και αυτό είναι το τόσο σημαντικό. Αν δεν υπήρχε το πεδίο Higgs, δεν θα υπήρχε ύλη και δεν θα υπήρχαμε εμείς» τονίζει ο Καθηγητής.
Στο πείραμα του CERN ενεργοποιείται ερευνητικά από το 1983 έχοντας παρακολουθήσει όλη την εξέλιξή του. Πόροι γύρω στα 10 δισεκατομμύρια ευρώ έχουν δοθεί στο πείραμα που συμμετέχει ο ίδιος με άλλους επιστήμονες.
«Πήρε περίπου δεκαπέντε χρόνια για να κτιστεί ο ανιχνευτής που είναι ένα τεράστιο αντικείμενο διαμέτρου δεκαπέντε περίπου μέτρων και μήκους 25 μέτρων. Και είναι ένας από τους πολλούς ανιχνευτές. Ο επιταχυντής CERN είναι ένα τούνελ, όπως το τούνελ του μετρό, 80-120 μέτρα κάτω από την επιφάνεια του εδάφους, στα σύνορα Ελβετίας-Γαλλίας, στη Γενεύη. Η περίμετρος του επιταχυντή είναι 27 χιλιόμετρα και σε όλο του το μήκος αποτελείται από συστοιχίες από μαγνήτες και άλλα μηχανήματα που επιταχύνουν τα σωματίδια που κινούνται μέσα σε δύο σωλήνες πολύ υψηλού κενού, με στόχο τη σύγκρουση αυτών των σωματιδίων σε πολύ υψηλή ενέργεια, ώστε να δημιουργηθεί το σωματίδιο Higgs, για να ταυτοποιήσουμε την ύπαρξή του» επισημαίνει κ. Παναγιώτου.
Βέβαια τα «γιατί» για το σύμπαν ποτέ δεν σταματάνε. «Για κάθε πράγμα που ανακαλύπτουμε, δέκα καινούρια πράγματα εμφανίζονται. Είναι σαν τη Λερναία Ύδρα» σημειώνει ο καθηγητής.
Πώς μπορεί να αισθάνεται ένας άνθρωπος που βρίσκεται στο επίκεντρο κοσμοϊστορικών επιστημονικών ανακαλύψεων; «Αισθάνομαι πολύ τυχερός που μπόρεσα να συμμετέχω σε μια τέτοια συνεργασία για ένα τέτοιο πείραμα και να συμβάλλω σαν ένας κόκκος άμμου στη δημιουργία και του ανιχνευτή και της ανακάλυψης του σωματιδίου του Higgs. Ζούμε πολύ έντονες στιγμές επιστημονικά. Και πολλοί επιστήμονες θεωρούν ότι η ανακάλυψη του σωματιδίου αυτού είναι η πιο σημαντική ανακάλυψη του αιώνα» απαντά ο κ. Παναγιώτου.
Εφαρμογές στην καθημερινότητα
Χωρίς να είναι ευρέως γνωστό, οι επιστημονικές εφαρμογές που χρησιμοποιήθηκαν αρχικά στο CERN, επεκτάθηκαν μετά και στην καθημερινότητά μας, στοιχείο του πολλαπλού κοινωνικού ρόλου του συγκεκριμένου πειράματος, ενώ οι χιλιάδες επιστήμονες που συνεργάζονται με το CERN αποκτούν πολύτιμες εμπειρίες που μπορούν να τις εφαρμόσουν σε άλλους χώρους παραγωγής.
«Κάποιος μπορεί να ρωτήσει: «Θα καλυτερεύσει η προσωπική ζωή μου, επειδή ανακαλύφθηκε το σωματίδιο Higgs;» Η απάντηση είναι διττή. Πρώτον, όχι δεν θα καλυτερέψει η ζωή του, αλλά θα καλυτερέψει η γνώση του για το πώς δημιουργηθήκαμε. Και αυτό είναι στο μυαλό του κάθε ανθρώπου σαν ερώτημα. Δεύτερον, για να μπορέσουμε να κάνουμε τα πειράματα στο CERN, πρέπει να αναπτύξουμε την τεχνολογία. Γρηγορότερους υπολογιστές, καλύτερη απεικόνιση και πολλά άλλα, που εν μέρει ή συνολικά θα χρησιμοποιηθούν από τη βιομηχανία για να βελτιώσει τα πράγματα που χρησιμοποιούμε ως άνθρωποι. Για παράδειγμα, στο ίντερνετ, το «www» εφευρέθηκε στο CERN για τις ανάγκες των πειραμάτων. Ποιος το ξέρει αυτό; Και, όμως, σήμερα το χρησιμοποιεί όλος ο κόσμος. Επίσης όλα τα όργανα της Ιατρικής, όπως η μαγνητική, η αξονική τομογραφία βασίζονται σε ανακαλύψεις της πυρηνικής φυσικής» κατέληξε ο κ. Παναγιώτου.