Θυμό, αλλά και το μήνυμα για αλλαγή και μια νέα κατεύθυνση εξέπεμψαν τα αποτελέσματα των προχθεσινών εκλογών. Ωστόσο, σε μια περίοδο που η χώρα βρίσκεται στον «αναπνευστήρα», περιμένοντας τα δανεικά της τρόικας για να επιβιώσει, το κρίσιμο ερώτημα της επόμενης ημέρας «μπορούμε να απεμπλακούμε από το μνημόνιο, χωρίς να κινδυνεύσουμε ως χώρα;» παραμένει κρίσιμο.
Σήμερα στη «Θ» μιλούν τρεις καθηγητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας για το αποτέλεσμα της κάλπης αλλά και το τι μέλλει γενέσθαι.
Ο πρόεδρος του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών κ. Χρήστος Κόλλιας τόνισε αρχικά πως «αν και το μήνυμα που βγήκε από τις κάλπες είναι απόλυτα σαφές, το πολιτικό σκηνικό της επόμενης ημέρας είναι απολύτως ασαφές, καθώς οι συσχετισμοί που ανεδείχθησαν, καθιστούν ιδιαίτερα δυσχερή το σχηματισμό κυβέρνησης, στοιχειωδώς συνεκτικής ως προς το κυβερνητικό πρόγραμμα και κυρίως κυβέρνησης που πέρα από την τυπική πλειοψηφία στη Βουλή, να διαθέτει κάποια πολιτική νομιμοποίηση που θα απορρέει από το εκλογικό αποτέλεσμα και την εκπεφρασμένη βούληση των πολιτών.
Αν λοιπόν θεωρήσουμε ότι οι επόμενες ημέρες και εβδομάδες θα χαρακτηρισθούν από πολιτική αβεβαιότητα ως προς το σχηματισμό βιώσιμης κυβέρνησης, αυτό προφανώς θα έχει και τον ανάλογο αρνητικό αντίκτυπο στην οικονομία και τις αγορές. Παράλληλα οι ήδη ανειλημμένες υποχρεώσεις της χώρας στο πλαίσιο της δανειακής σύμβασης απαιτούν την υλοποίηση πολιτικών που η κυβερνητική αβεβαιότητα προφανώς θα καθυστερήσει. Επίσης, το αμέσως επόμενο διάστημα θα προκύψουν ζητήματα, η διαχείριση των οποίων δεν μπορεί να γίνει από υπηρεσιακούς παράγοντες, αν δεν έχει καταστεί δυνατός ο σχηματισμός κυβέρνησης. Για παράδειγμα στις 15 Μαΐου λήγουν ομόλογα αξίας 450 € εκατ. τα οποία είχαν εξαιρεθεί από το πρόσφατο «κούρεμα». Παράλληλα την ίδια περίοδο είναι προγραμματισμένες συνεδριάσεις του Eurogroup και του Ecofin, ενώ εκκρεμεί και η ολοκλήρωση των συζητήσεων για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών».
Ερωτηθείς για το θέμα της επαναδιαπραγμάτευσης του μνημονίου ο κ. Κόλλιας είναι ξεκάθαρος: «Εκτιμώ ότι τα περιθώρια αναδιαπραγμάτευσης της δανειακής σύμβασης είναι περιορισμένα. Αναμφίβολα υπάρχει η δυνατότητα μικρής χρονικής επιμήκυνσης κάποιων από τις υποχρεώσεις μας – περί τα ένα ή δύο έτη, κάτι που είχε προταθεί εξάλλου από το ΔΝΤ – αλλά πέραν αυτού δεν διαβλέπω άλλες δυνατότητες ως προς το σκέλος των στόχων της δημοσιονομικής προσαρμογής που είναι μία επίπονη αλλά αναπόφευκτη διαδικασία».
Αναγκαία τα δανεικά
Και τι θα γίνει σε περίπτωση καταγγελίας της δανειακής σύμβασης; «Σε περίπτωση παγώματος της ροής των πόρων από πλευράς των δανειστών μας, είτε λόγω της κυβερνητικής αβεβαιότητας είτε λόγω αθέτησης από μέρους μας των όρων της δανειακής σύμβασης που θα προκαλούσε κάποια τέτοια αντίδραση, βραχυχρόνια θα υπάρξουν επώδυνες επιπτώσεις που θα αφορούν αφενός στη δυνατότητα από μέρους του δημοσίου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, δηλαδή σε πληρωμές, αφετέρου δε στη ρευστότητα του τραπεζικού συστήματος με τις συνεπαγόμενες επιπτώσεις στην πραγματική οικονομία» τόνισε ο καθηγητής.
Και κατέληξε: «Εύχομαι και ελπίζω, οι όποιες διεργασίες που αφορούν αλλαγές στο μνημόνιο να γίνουν μέσω συναινετικών διαδικασιών και όχι μονομερών ενεργειών που μπορεί να έθεταν σε κίνηση μηχανισμούς τα αποτελέσματα των οποίων δεν θα ήταν επωφελή για κανένα από τα εμπλεκόμενα μέρη και πρωτίστως για την Ελλάδα. Θα έλεγα μάλιστα ότι θα ήταν εξαιρετικά επώδυνα, καθώς θα έθεταν σε κίνδυνο το στρατηγικό προσανατολισμό της πατρίδας μας. Δυστυχώς, σήμερα, όπως είναι τα αντικειμενικά οικονομικά δεδομένα, η χώρα μας δεν έχει μεγάλα περιθώρια μονομερών αποφάσεων. Ας μην ξεχνάμε ότι αφενός είμαστε μία πτωχευμένη χώρα που δεν μπορούμε να δανειστούμε από τις αγορές, είμαστε μία χώρα που συνεχίζει να παράγει ελλείμματα και συνεπώς, κατ’ εμέ τουλάχιστον, η ροή πόρων, δηλαδή δανεικών, είναι ζωτικής σημασίας».
Ο αντιπρύτανης και καθηγητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Μιχάλης Ζουμπουλάκης σημείωσε πως πρώτον, οι Έλληνες ψήφισαν συναισθηματικά και όχι με βάση τη λογική. Αυτό αποδεικνύεται από το αντιφατικό του αποτελέσματος. Δηλαδή από τη μια καταδίκασαν το πελατειακό σύστημα που μας έφερε σε αυτή την κατάσταση, από την άλλη όμως επιβράβευσαν, όσους εξέπεμψαν απλοϊκά συνθήματα.
Δεύτερον, αποδεικνύεται πως ο εκλογικός νόμος είναι απαράδεκτος, γιατί δεν επιτρέπει να αντιπροσωπευτεί το 20% του εκλογικού σώματος. Δηλαδή μία στις πέντε ψήφους πήγε στα σκουπίδια. Επίσης δεν είναι σωστό το πρώτο κόμμα να έχει διπλάσιο αριθμό εδρών από το δεύτερο κόμμα παρότι τους χωρίζουν μόνο δύο μονάδες διαφορά.
Τρίτον, είμαι εξαιρετικά ανήσυχος με την είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή. Δείχνει, αν μη τι άλλο, έλλειψη παιδείας και μνήμης».
Παράλληλα αναφέρθηκε και στις επιπτώσεις της πολιτικής αστάθειας στην οικονομία σημειώνοντας χαρακτηριστικά πως η οικονομία δεν θέλει πολιτική αστάθεια ιδίως σε περιόδους δύσκολες σαν και αυτές που περνά η χώρα.
Ο καθηγητής Λαογραφίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας κ. Ευάγγελος Αυδίκος τόνισε πως ήταν οι πιο ώριμες εκλογές των τελευταίων χρόνων. Μπορεί οι πολίτες να ψήφισαν και με ένα στοιχείο θυμού, αλλά υπήρχε ωριμότητα στην απόφασή τους σε σχέση με τις προηγούμενες φορές, οπότε αυτό που έκαναν, ήταν να σηκώνουν τις κομματικές σημαίες.
Ο ίδιος πρόσθεσε πως το κύριο αίτημα των πολιτών είναι να υπάρξει αλλαγή. Να δρομολογηθεί μια νέα κατεύθυνση που δεν θα τελεί υπό του βάρους των οικονομικών μέτρων. Οι πολίτες έστειλαν και το μήνυμα στην Ευρώπη ότι χρειάζεται να αναπτυχθεί μια νέα πολιτική η οποία θα έχει επίκεντρο τον άνθρωπο.
Ο κ. Αυδίκος αναφέρθηκε και στην επόμενη ημέρα των εκλογών, τονίζοντας την ανάγκη της συνεργασίας των κομμάτων και της εμπέδωσης μιας, άγνωστης για τα ελληνικά δεδομένα, πολιτικής κουλτούρας για διάλογο και αλληλενέργεια.
Και συμπλήρωσε λέγοντας πως «αυτή τη στιγμή υπάρχει μια ρευστότητα, ένα πολιτικό κενό το οποίο είτε θα μας πάει πίσω, είτε θα δημιουργηθεί το καινούριο, το νέο».