Από την Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών
Του ΓΙΑΝΝΗ ΜΟΥΓΟΓΙΑΝΝΗ
Κάθε φορά που διαβάζω βιβλία ή παρακολουθώ εκδηλώσεις που αναφέρονται στον αφανισμό του Ελληνισμού από τις προαιώνιες κοιτίδες, ειλικρινά συγκινούμαι και συγκλονίζομαι, χωρίς να με συνδέει συγγενική σχέση με τις αλησμόνητες εκείνες πατρίδες. Αισθάνομαι την πίκρα από την κατάρρευση του υγιέστερου τμήματος του Οικουμενικού Ελληνισμού, που η ανθηρότητά του κατόρθωσε να επιβληθεί ακόμη και στις σχέσεις του με τον κατακτητή και να αναδειχθεί κυρίαρχη οικονομική και κοινωνική δύναμη. Αυτός ο Ελληνισμός που όταν, ξεκληρισμένος, έφτασε στην Ελλάδα, οι Ελλαδίτες, ξεπερασμένοι από την ιστορία και πρόωρα γερασμένοι, τους αντιμετώπισαν με το χειρότερο τρόπο. Και ήταν αυτοί οι πρόσφυγες, σ’ όλες τις περιόδους της προσφυγιάς, που αναμόρφωσαν την Ελλάδα, τις έδωσαν ζωογόνα ανάσα και την βοήθησαν να ανακάμψει.
Ας είναι. Σκέψεις που δεν τελειώνουν ποτέ.
Η Πολιτιστική Εστία Μικρασιατών της Ν. Ιωνίας Βόλου «ΙΩΝΕΣ» ως θεματοφύλακας της ιστορίας, των παραδόσεων και των πολιτισμικών εκφάνσεων του ελληνισμού της Μικρασίας και όχι μόνο, αλλά ταυτόχρονα και βιγλάτορας που ατενίζοντας στη ζωντάνια του παρελθόντος, προσβλέπει και στο μέλλον, επιχειρεί και πραγματοποιεί κάθε χρόνο ετήσιες εκδηλώσεις μνήμης, ακριβώς για να συντηρούνται οι θύμισες και να προβληματίζουν και αφετέρου να αξιοποιούν τα καινούργια πορίσματα της ιστορικής επιστήμης, που προκύπτουν από τη μελέτη των Αρχείων.
Οι εφετινές εκδηλώσεις που άρχισαν τη Δευτέρα 16 Μαΐου 2011, στο Πολιτιστικό Κέντρο της Ν. Ιωνίας, έχουν ως γενικό τίτλο: «Μνήμες Βυζαντίου» με επικεντρωμένο το ενδιαφέρον της πρώτης εκδήλωσης στην Εκπαίδευση και στα Εκπαιδευτήρια της Κωνσταντινούπολης και των Πριγκηπονήσων από το 1800 μέχρι σήμερα.
Το πρόγραμμα της εκδήλωσης της περασμένης Δευτέρας ήταν άρτια οργανωμένο και πλούσιο σε περιεχόμενο. Μετά τις προσλαλιές των επισήμων και τον πρόλογο της προέδρου των «ΙΩΝΩΝ» Άννας Αϊβαζόγλου που μαζί με τους συνεργάτες της παράγει έργο επωφελές για τον τόπο, ακολούθησε η Χορωδία του Συνδέσμου Ιεροψαλτών Βόλου «Ιωάννης Κουκουσέλης», υπό την διεύθυνση του Άρχοντος Μουσικοδιδασκάλου της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας Κυριαζή Νικολέρη, η οποία με ένα συναρπαστικό τρόπο ερμήνευσε τον Ύμνο της Μεγάλης του Γένους Σχολής, ένα εγκωμιαστικό σύνθεμα του μητροπολίτη Πέργης Ευάγ. Γαλάνη.
Η συνέχεια ήταν εξίσου ενδιαφέρουσα με δύο επιστήμονες ιστορικούς ομιλητές, οι οποίοι με εύστοχο, μεστό και τεκμηριωμένο λόγο, περιέγραψαν τις εκπαιδευτικές δραστηριότητες και τα Διδακτήρια των Ελλήνων της Κωνσταντινούπολης και των Πριγκηπονήσων.
Ο πρώτος εισηγητής ήταν ο Δρ ιστορικός Αντώνης Παυλίδης, ο οποίος χρημάτισε στη δεκαετία του 1990 υπεύθυνος των Ομογενειακών Σχολείων της Κωνσταντινούπολης και προσπάθησε να αναμορφώσει τη δραστηριότητά τους, φυσικά μέσα στον ασφυκτικό κλοιό της τούρκικης σκόπιμης νομοθεσίας. Ο χειμαρρώδης λόγος του με τη συνοδεία διαφανειών μαρτυρούσε την πλήρη γνώση του επί των εκπαιδευτικών ζητημάτων των Εκπαιδευτηρίων της Ομογένειας, η οποία τα συντηρούσε σ’ όλη τη διάρκεια του 19ου και 20ού αιώνα, με δικά της έξοδα, χωρίς την ελάχιστη συμμετοχή του τουρκικού κράτους.
Στο ίδιο κλίμα κινήθηκε και ο Νικόλαος Ουζούνογλου, καθηγητής του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και δραστήριος πρόεδρος της Οικουμενικής Ομοσπονδίας Κωνσταντινοπολιτών, με θέμα «Η Εμπορική Σχολή Χάλκης και η Εκπαίδευση στην Κωνσταντινούπολη». Τόνισε ιδιαίτερα τη σημασία της Εμπορικής Σχολής Χάλκης, πανεπιστημιακού, για την εποχή της, επιπέδου, που διαμόρφωνε την οικονομική γνώση στους αποφοίτους της για να μπορούν να διευθύνουν τις επιχειρήσεις τους.
Ήταν δύο ενδιαφέρουσες ομιλίες που διέγραφαν όλο το πλαίσιο των εκπαιδευτικών προσπαθειών της Ομογένειας και των σχολείων που ανήγειραν, κυρίως μετά την υπογραφή του Χατί – Χουμαγιούν, στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα.
Κατόπιν η Ελένη Πρίτζου – Σεφεριάδου, τ. διευθύντρια του Γαλλικού Ινστιτούτου Βόλου, διάβασε με την αισθαντική φωνή της αποσπάσματα από το «Αναμνήσεις και βιώματα» της τέως διευθύντριας του Αστικού Τμήματος του Ζαππείου Παρθεναγωγείου Μαρίκας Κοντοπούλου.
Τέλος, προβλήθηκε η ενδιαφέρουσα από πολλές απόψεις ταινία του Γιώργου Μετεβελή για το Ζάππειο Παρθεναγωγείο.
Την εκδήλωση παρουσίαζε και συντόνιζε ο Αντώνης Αντωνίου.
Αξίζει να σημειωθεί το ενδιαφέρον που παρουσιάζει η Έκθεση φωτογραφιών που λειτουργεί στον προθάλαμο του Πνευματικού Κέντρου και που παρουσιάζουν άγνωστες εικόνες από γκραβούρες και φωτογραφίες των Εκπαιδευτηρίων της Πόλης και της γενικότερης δραστηριότητάς τους.
Οι εκδηλώσεις των ΙΩΝΩΝ θα συνεχιστούν και στις επόμενες Δευτέρες μέχρι τον Ιούνιο, σε διάφορες αίθουσες και με διάφορες θεματογραφίες.