Συχνά με ρωτούν πώς είναι δυνατό να διαβάζω και κυρίως να προτείνω τόσο διαφορετικού ύφους βιβλία.
Η απάντηση δεν είναι μόνο η προφανής ότι εφόσον απευθυνόμαστε στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, οφείλουμε να τους ικανοποιήσουμε όλους ή τουλάχιστον την πλειοψηφία αυτών.
Ένας άλλος, σημαντικός λόγος είναι ότι όσοι ασχολούμαστε με την ανάγνωση βιβλίων λίγο περισσότερο, επεκτεινόμαστε σταδιακά σε είδη και ύφη που ξεφεύγουν από τα στεγανά των αναγνωσμάτων, στα οποία δείχναμε στο παρελθόν ιδιαίτερη προτίμηση.
«Δεν είναι απαραίτητο να αγαπάει κάποιος το ίδιο βιβλίο στα 18 και στα 48 του χρόνια» διατείνονται οι σοφές ρήσεις. Πέρα όμως από το ηλικιακό πεδίο βασικός παράγοντας είναι οι προσλαμβάνουσες, τα ενδιαφέροντα του καθενός, αλλά και η ψυχική διάθεση που είμαστε όταν τα διαβάζουμε.
Φέτος προτείνω μυθιστορήματα, νουβέλες και συλλογές διηγημάτων και ποιημάτων Ελλήνων λογοτεχνών που κυκλοφόρησαν το 2017. Το κριτήριο που χρησιμοποίησα είναι ένα: Ότι πραγματικά απόλαυσα την ανάγνωσή τους, αφού, όπως και να το κάνουμε (και κατά τον Μαρσέλ Προυστ), «στην πραγματικότητα κάθε αναγνώστης είναι, καθώς διαβάζει, αναγνώστης του ίδιου του τού εαυτού».
Καλές γιορτές!
Καλές αναγνώσεις!
Μυθιστορήματα
1) Χρήστος Αγγελάκος, Ψεύτικοι Δίδυμοι, Μεταίχμιο
Οι Ψεύτικοι δίδυμοι προτιμούν τις ερωτήσεις από τις απαντήσεις. Όπως ένα μεγάλο μέρος της λογοτεχνίας. Όπως και η ίδια η ζωή.
2) Διαμαντής Αξιώτης, Πλωτές Γυναίκες, Κάπα Εκδοτική
Ιστορικό μυθιστόρημα όπου όμορφες, αγέρωχες, σχεδόν βασιλικές γυναίκες σχεδιάζουν ένα κοσμοπολίτικο μέλλον με το βλέμμα στραμμένο προς το αμφιβόλου αίγλης παρελθόν τους. Παραμένουν ακίνητες ανάμεσα στην πικρή μυρωδιά της επεξεργασίας του καπνού που σκεπάζει τις βακχικές γιορτές εξαίσιων γυναικών και ισχυρών αρχόντων ενός τόπου που ακμάζει πλωτός και φωτεινός. Σπαταλούν αλόγιστα τον χρόνο, μέχρις ότου η ζωή τους τμηθεί από το απρόοπτο, εκείνη τη στροφή που επιφυλάσσει η μοίρα ή σκηνοθετεί η απόγνωση.
3) Ευτυχία Γιαννάκη, Αλκυονίδες μέρες, Ίκαρος – αστυνομικό μυθιστόρημα
Οι «Αλκυονίδες μέρες» αποτελούν το δεύτερο μέρος της Τριλογίας της Αθήνας, με πρωταγωνιστή τον Αστυνόμο Χάρη Κόκκινο, ο οποίος, στην Αθήνα τού σήμερα, σε χώρους που δεν κατονομάζονται ακριβώς, αλλά που από τις περιγραφές τους όλοι λίγο πολύ καταλαβαίνουμε σε τι αντιστοιχούν, αναλαμβάνει και πάλι δράση σε μια ενδιαφέρουσα και καλομελετημένη υπόθεση δολοφονίας.
4) Στέφανος Δάνδολος, Ιστορία χωρίς όνομα (Το κρυφό πάθος της Πηνελόπης Δέλτα) – μυθιστόρημα
Ένα βαθιά συγκινητικό μυθιστόρημα για το πάθος και την απώλεια, για τον έρωτα και τη μνήμη, για τις δεσμεύσεις της οικογένειας, για το σκοτάδι του πολέμου και τις πιο δραματικές στιγμές της Ελλάδας. Βασισμένος στα ημερολόγιά της, ο Στέφανος Δάνδολος αποτίνει φόρο τιμής στον εύθραυστο ψυχισμό της σπουδαιότερης Ελληνίδας συγγραφέως του εικοστού αιώνα.
5) Λένα Διβάνη, Τι έμαθα περπατώντας στον κόσμο, Καστανιώτης – Ταξιδιωτική αυτοβιογραφία
Ένα βιβλίο-ταξίδι, μια συναρπαστική περιπέτεια στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα: «Αποφάσισα λοιπόν να κλείσω σ’ ένα βιβλίο τις πιο αστείες, μαύρες, απροσδόκητες ιστορίες που με συνάντησαν όσο περπατούσα στα βουνά και στις πόλεις του κόσμου. Είπα να σου διηγηθώ τι έπαθα και τι έμαθα, μήπως την επόμενη φορά έρθεις κι εσύ», γράφει η συγγραφέας στο οπισθόφυλλο του βιβλίου.
6) Κώστας Καβανόζης, Τυχερό, Πατάκης
Το πρώτο θανατηφόρο δυστύχημα της Ολυμπιακής Αεροπορίας στις 29 Οκτωβρίου 1959 γίνεται ο άξονας γύρω από τον οποίο περιστρέφονται όλα τα πρόσωπα και τα γεγονότα, τα οποία συνθέτουν το μυθιστόρημα: Η εκκένωση της Ανατολικής Θράκης το 1922 και η εγκατάσταση του νεαρού Βαγγέλη Βολοβότση στο χωριό Τυχερό του Έβρου.
Εκτός από τις αυθεντικές, επώνυμες μαρτυρίες, το Τυχερό χρησιμοποιεί ως αφηγηματικό υλικό ποικίλα ντοκουμέντα.
7) Γιώργος Κούβας, Καρμπόν, Κίχλη
Ο Άρης Κοντός είναι ένας άτολμος, εσωστρεφής αντιήρωας. Αίφνης, ένα χτύπημα στο πίσω μέρος του αυτιού τού προκαλεί ωτίτιδα. Η ακοή του οξύνεται συνεχώς…
Το «Καρμπόν» μιλά με αλληγορικό τρόπο, αλλά και με χιούμορ για την ηρωική έξοδο από τη μετριότητα της καθημερινής ζωής.
8) Ειρήνη Κουρουπάκη, Ο Αίλουρος τη Νύχτα, Εστία, Μυθιστόρημα
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα για το μυστήριο της ζωής και της τέχνης με έναν κεντρικό ήρωα που εντυπώνεται για πάντα στον νου του αναγνώστη.
9) Αργυρώ Μαντόγλου, Σώμα στη βιτρίνα, Μεταίχμιο
Ιστορικό μυθιστόρημα, μεταφυσικό θρίλερ, μια αλληγορία για τη σχέση του ατόμου με τα γεγονότα της εποχής του, το Σώμα στη βιτρίνα είναι ένα βιβλίο για τα μεγάλα όνειρα που κρύβονται στις ταπεινές κόγχες των μητροπόλεων, τη μετανάστευση, τη φιλοδοξία, την τυφλότητα της επιβίωσης, τη νέμεση, αλλά και τη λυτρωτική δύναμη της τέχνης που αφήνει χώρο ακόμα και στα ανώνυμα θύματα της Ιστορίας.
10) Δημήτρης Σωτάκης, Ο κανίβαλος που έφαγε έναν Ρουμάνο, Μεταίχμιο
Ένα μυθιστόρημα για τα μυστικά και τις επιθυμίες του υποσυνείδητού μας, για τη ζωή που ποτέ δεν τολμήσαμε να ζήσουμε και για το πόσο μακριά μπορούμε να φτάσουμε ώστε να κατακτήσουμε την ευτυχία.
11) Γιάννης Σκαραγκάς, Η κυρά της Ρω, εκδ. Κριτική
Με αφορμή τη ζωή της Δέσποινας Αχλαδιώτη στο ακριτικό νησί της Ρω, ο Γιάννης Σκαραγκάς αφηγείται την ιστορία ενός ξεχωριστού ανθρώπου. Μέσα από μια ποιητική και βαθιά ανθρώπινη οπτική, το κείμενο εστιάζει στη μοναχική διαδρομή μιας γυναίκας που έμαθε να ζει με αναμνήσεις και σκέψεις, προσπαθώντας να δώσει νόημα στη σχέση της με τον κόσμο.
12) Αλέξης Σταμάτης, Μοτέλ Μορένα, Καστανιώτης
Το Μοτέλ Μορένα αφηγείται την άλλη πλευρά του πολιτισμού που πολλοί νομίζουν ότι χάθηκε, αλλά τα ίχνη του είναι ορατά σε κάθε συμπεριφορά της ανθρώπινης φύσης. Είναι μια ιστορία όπου η Τέχνη συγκρούεται με το μυστήριο που τη γέννησε.
13) Κωνσταντίνος Τζαμιώτης, Ίσως την επόμενη φορά, Μεταίχμιο
Ένα µυθιστόρημα για την ερωτική επιθυμία που φτωχαίνει μπροστά στην ολοένα μειούμενη ικανότητα των ανθρώπων σήμερα να συνυπάρξουν, εξαιτίας του φόβου πως θα χάσουν την ταυτότητά τους. Μια ερωτική ιστορία για τη µμαζικότερη ασθένεια της εποχής, την απομάγευση του κόσμου, και το συνηθέστερο σύμπτωμά της, την εµµονή στη μοναχικότητα.
14) Γιώτα Φώτου, Στης Καρυδιάς τον ίσκιο, Ψυχογιός
Ένα ταξίδι στα δύσκολα χρόνια 1908-1958, μέσα από τα οποία έρχονται στο φως κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις, οι πόλεμοι, η Κατοχή, ο Εμφύλιος, ο αγώνας για επιβίωση σε απομονωμένες περιοχές της χώρας και η νοοτροπία των κατοίκων τους, η μετανάστευση, αλλά και τα προβλήματά της μέσα από τη συγκλονιστική πορεία δύο οικογενειών και την ανατρεπτική ιστορία μιας λαβωμένης αγάπης.
15) Θανάσης Χειμωνάς, Παραφροσύνη, Πατάκης
Τρεις άνθρωποι συναντιούνται σε ένα μυθιστόρημα όπου η παραφροσύνη καραδοκεί στη γωνία με απρόβλεπτα αποτελέσματα…
16) Νένα Ζήση, Στο φως του κίτρινου αστεριού, Παρουσία
Λίγο πριν την πτώση της δικτατορίας των συνταγματαρχών, η σύνδεση δύο νέων με εμπόδιο τη διαφορετική θρησκεία, εξελίσσεται σε ένα ταξίδι πίσω στον χρόνο, με τις εικόνες της πόλης του Βόλου από τη δεκαετία του ’70 να κυριαρχούν σε κάθε κεφάλαιο του βιβλίου.
Νουβέλες
1) Ρέα Γαλανάκη, Δυο γυναίκες, δυο θεές, Καστανιώτης – νουβέλες
Με αφορμή το γλυπτό του Χαλεπά «Αθηνά βοσκοπούλα», η πρώτη νουβέλα.
Το ερωτικό πάθος της Αριάδνης για τον ξένο κι εχθρό στη μινωική Κνωσό Θησέα εξιστορείται στη δεύτερη νουβέλα από την ίδια. Στο Επίμετρο του βιβλίου η συγγραφέας παραθέτει τη βιωματική της σχέση με τις παραπάνω νουβέλες, που, ως όφειλαν, διαφέρουν αναμεταξύ τους σε πολλά.
2) Τζούλια Γκανάσου, Γονυπετείς, Γκοβόστης
Μια ιστορία για τη δύναμη της πίστης, μια πορεία εξομολόγησης, ένα σκανδαλώδες μανιφέστο για τον πειραματισμό, τη δοκιμή, την εξερεύνηση, για ό,τι κάνει το ανέφικτο να μοιάζει εφικτό.
3) Αχιλλέας Κυριακίδης, Σώμα, Πατάκης
Η ζωή ενός ανθρώπου περιγράφεται με σταθμούς τα πάθη του σώματός του, δομείται γύρω από τις περιπέτειες της υγείας του και τα ψυχρά ιατρικά ιστορικά του, και συμβαδίζει με την εμμονική αναζήτηση μιας παράξενης και σήμερα ξεχασμένης γλώσσας στα βάθη των Βαλκανίων που ομνύει και υπηρετεί μόνο το σώμα και τις ανάγκες του.
Συλλογές διηγημάτων
1) Γιώργος Σκαμπαρδώνης, Ντεπό, Πατάκης
Μια συλλογή διηγημάτων μπορεί να διαβαστεί και ως ένα σπονδυλωτό μυθιστόρημα. Με τη διαφορά πως κρατά για τον εαυτό της το δικαίωμα αυτή τη «σπονδυλική στήλη» να την υλοποιεί με διάφορους τρόπους, όπως έγραψε ο Μ. Κοντολέων για το βιβλίο, στο Διάστιχο.
2)Γιώργος Κυριακόπουλος, Η τρισέγγονη της Αραπίνας, Εστία
Είκοσι μία ιστορίες, κάποιες περισσότερο μυθοπλαστικές, κάποιες με ψήγματα αυτοβιογραφίας, κάποιες από τα παλιά ή και τα παλιότερα, κάποιες προχθεσινές ή χθεσινές, κάποιες σκληρές και κάποιες τρυφερές, κάποιες ερωτικές και κάποιες φυλακισμένες σε μνήμες αστικές, όλες όμως βγαλμένες σε ίσες δόσεις από τη σχολαστική παρατηρητικότητα και τη φαντασία.
3) Βίβιαν Στεργίου, Μπλε υγρό, Πόλις
Εξαιρετική γραφή από μια 25χρονη νέα δικηγόρο – συγγραφέα.
Δεκαέξι μικρές αυτοτελείς ιστορίες – ψήγματα πραγματικότητας. Περίεργοι και διαφορετικοί, φοβισμένοι και γεμάτοι πείσμα να ευτυχήσουν, εντελώς καθημερινοί και εντελώς τυχαίοι, οι άνθρωποι των ιστοριών είναι οι άνθρωποι γύρω μας. Το Μπλε Υγρό είναι μία από τις πρώτες συγγραφικές προσπάθειες που διηγείται τη ζωή όσων γεννήθηκαν γύρω στα 1990.
4) Τασούλα Τσιλιμένη, Το κουμπί, Καστανιώτης
Εικόνες ζωής, χαμηλόφωνες, αλλά και υπαινικτικές, με ένα βλέμμα νοσταλγικό και καταγγελτικό για όσα έγιναν και όσα δεν πρόλαβαν να γίνουν. Η απώλεια, ως διαρκές στοιχείο αυτού του βιβλίου, διατρέχει ιστορίες που μαρτυρούν την ομορφιά, την παρουσία των αψύχων, αλλά και των ζωντανών, τα όνειρα και την παιδικότητα ως μεδούλι της ζωής
5) Θωμάς Ψύρρας, Θα βοσκήσω το μαύρο, Μεταίχμιο
Στα δεκατρία αφηγήματα άνθρωποι κάθε ηλικίας με επείγουσα αίσθηση του επίκαιρου λένε τη δική τους ιστορία. Επιτελούν αμοιβαίες ανταλλαγές με το παρελθόν, διερευνούν προσωπικές δυνατότητες, δίνουν εξηγήσεις, επιχειρούν να ανατρέψουν με χιούμορ την κατάστασή τους, υποβάλλουν τους εαυτούς τους σε δοκιμασία έκφρασης.
6) Χαράλαμπος Γιαννακόπουλος, Το 24ωρο ενός αναγνώστη, Πόλις
Με ζωτικά ερωτήματα καταπιάνεται ο αναγνώστης που «πρωταγωνιστεί» στα τριάντα πέντε δοκίμια του βιβλίου, στην προσπάθειά του να διερευνήσει τη φύση της ανάγνωσης, τις ηδονές που η τέχνη αυτή προσφέρει και τα πάθη που προκαλεί.
Ποίηση
1) Τίτος Πατρίκιος, Ποιήματα Α’, Κίχλη
Συγκεντρωτική έκδοση των ποιημάτων του σημαντικότερου εν ζωή Έλληνα ποιητή, Α’ τόμος (1943-1959).
2) Μαρία Τοπάλη, Ρέκβιεμ για μια εφηβεία, εκδ. Οχτώ
Το Ρέκβιεμ αναπολεί τους ήρωες μιας ευλογημένης εφηβείας και παρακολουθεί τραγουδιστά και χορευτικά την κάθοδο του ενός και την άνοδο της άλλης σε ένα και το αυτό τερέν που καλείται: Πραγματικότητα.
3) Μαρία Κουλούρη, Καθημερινά Κρεβάτια, Μελάνι
Το «εγώ» συνδιαλέγεται με το «εμείς» και δημιουργεί ένα νέο «εσείς». Οι λέξεις βρίσκουν χώμα για να ριζώσουν και ο άνθρωπος φύεται εκ του μη όντος, ψάχνοντας μια πιο αυθεντική ύλη, που ενδέχεται εδώ να την ανακαλύψει.
4) Ελένη Χωρεάνθη, Η συνήθεια του αριθμού, Σ.Ι. Ζαχαρόπουλος
Στην καινούρια ποιητική της συλλογή, η Ελένη Χωρεάνθη ιχνηλατεί την ελληνική Πατρίδα ως γεωγραφικό χώρο, αλλά και ως διαχρονική σκηνή της Ιστορίας, από το λαμπρό παρελθόν της ώς την «αντιηρωική» καθημερινότητα του σήμερα.
5) Μίλτος Γήτας, Συλλέκτης Χρόνου, Κάπα εκδοτική
Πρόκειται για 21 ποιήματα που έχουν σαν κύρια θεματολογία τον χρόνο που κυλάει, την ανθρώπινη ύπαρξη, το παιδί και τον θάνατο στη σύγχρονη Ελλάδα.
Xαριτίνη Μαλισσόβα