Συνεργασία με την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), την αντίστοιχη ΔΕΗ της Ελλάδας, έχει αναπτύξει το τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, το οποίο παρέχει τεχνογνωσία για τον ακόμη καλύτερο προγραμματισμό των μονάδων παραγωγής ενέργειας της Μεγαλονήσου.
Το λογισμικό και η ανάπτυξη ενός μαθηματικού προγραμματισμού θα αναπτυχθούν μέσω του Εργαστηρίου Οργάνωσης και Παραγωγής του τμήματος Μηχανολόγων Μηχανικών, όπου υπεύθυνος είναι ο καθηγητής κ. Γιώργος Λυμπερόπουλος.
Το συγκεκριμένο εργαστήριο το τελευταίο διάστημα έχει επεκταθεί και στα ζητήματα διαχείρισης συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας
Το ερευνητικό έργο του Εργαστηρίου σε συνεργασία με την ΑΗΚ στοχεύει στην παροχή πληροφοριών, ώστε να γίνεται καλύτερα ο προγραμματισμός παραγωγής των ηλεκτρικών μονάδων σε καθημερινή βάση.
Στην Κύπρο είχε καταστραφεί πριν δύο χρόνια μία από στις μεγαλύτερες μονάδες παραγωγής ενέργειας που διέθετε η χώρα, ενώ πλέον υπάρχουν και δημοσιονομικοί λόγοι για ένα ορθολογικότερο πλαίσιο παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας.
Ο καθηγητής τόνισε πως «λέγοντας προγραμματισμό εννοούμε, ποιες μονάδες ηλεκτρικής ενέργειας θα μπουν στο σύστημα, δηλαδή θα «ανάψουν» και πόσο θα παράξουν σε κάθε λεπτό της ώρας. Αυτό καθορίζεται μία ημέρα πριν μέσω τεχνοοικονομικών κριτηρίων, ενώ υπάρχουν και άλλοι τεχνικοί περιορισμοί. Παράλληλα υπάρχει και το θέμα των «εφεδρειών» δηλαδή η παραγωγική δυναμικότητα που οι αρμόδιοι θέλουν να την κρατούν στην άκρη, είτε γιατί δημιουργήθηκε ζήτηση μεγαλύτερη από αυτή που είχε προβλεφθεί, είτε γιατί προκλήθηκε βλάβη σε μια μονάδα και υπάρχει κίνδυνος μπλακ άουτ. Εμείς θα τους βοηθήσουμε, ενώ θα τους φτιάξουμε και ένα λογισμικό».
Ο ίδιος πρόσθεσε πως οι Κύπριοι, μετά την καταστροφή που προκλήθηκε στη Μονάδα Παραγωγής Ενέργειας στην περιοχή Βασιλικό βρίσκονται σε μια ανασύνταξη γενικότερη του όλου του συστήματος της παραγωγής ενέργειας.
Το 2008 το εργαστήριο Οργάνωσης και Παραγωγής εκπόνησε μια μελέτη διερεύνησης της αλληλεπίδρασης των αγορών ενέργειας και εφεδρειών για λογαριασμό της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας (ΡΑΕ), και σήμερα υλοποιεί ένα ερευνητικό έργο που χρηματοδοτείται από την Αρχή Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), τη «ΔΕΗ» της Κύπρου. Το έργο αφορά στην ανάπτυξη ενός μαθηματικού μοντέλου βελτιστοποίησης και ενός συστήματος υποστήριξης αποφάσεων για την επίλυση του προβλήματος δέσμευσης μονάδων και κατανομής παραγωγής της ΑΗΚ. Το πρόβλημα αυτό αφορά στον προγραμματισμό της λειτουργίας των μονάδων του συστήματος παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΑΗΚ κατά το διάστημα ενός βραχυπρόθεσμου χρονικού ορίζοντα, τυπικά, μιας ημέρας. Συγκεκριμένα, θα πρέπει να αποφασισθεί ποιες μονάδες θα είναι σε λειτουργία (δέσμευση μονάδων) και πόση ενέργεια θα παράγουν (κατανομή φορτίου) για κάθε χρονική περίοδο του ορίζοντα, που στην περίπτωση της ΑΗΚ είναι μισή ώρα. Για την εύρεση ενός προγράμματος λειτουργίας που ελαχιστοποιεί το συνολικό κόστος λειτουργίας, πρέπει να ληφθούν υπόψη και οι δύο αποφάσεις ταυτόχρονα, μαζί με ένα πλήθος τεχνικών μη-γραμμικών
περιορισμών των μονάδων, περιορισμών εξασφάλισης της αξιόπιστης και ασφαλούς
λειτουργίας του συστήματος, και άλλων περιορισμών.
Σήμερα, στην ΑΗΚ, το πρόβλημα δέσμευσης μονάδων και κατανομής παραγωγής επιλύεται κάθε ημέρα, για την επόμενη ημέρα, σε διαδοχικά στάδια. Το μαθηματικό μοντέλο βελτιστοποίησης, που έχει ήδη αναπτυχθεί από το Εργαστήριο Οργάνωσης Παραγωγής, επιλύει ταυτόχρονα τη δέσμευση των μονάδων και την κατανομή της παραγωγής και της λειτουργικής εφεδρείας (της δυνατότητας δηλαδή να μπορεί σε σύντομο χρονικό διάστημα να παραχθεί περισσότερη ή λιγότερη από την προγραμματισμένη ενέργεια) για όλες τις περιόδους του χρονικού ορίζοντα προγραμματισμού, ελαχιστοποιώντας το συνολικό λειτουργικό κόστος του συστήματος και ικανοποιώντας τους περιορισμούς του συστήματος και των μονάδων παραγωγής, καθώς και άλλες απαιτήσεις της ΑΗΚ. Σε αυτή τη φάση βρίσκεται σε ανάπτυξη το σύστημα υποστήριξης αποφάσεων για την εφαρμογή του μοντέλου. Το σύστημα αυτό θα χρησιμοποιεί ένα εξειδικευμένο εμπορικό λογισμικό βελτιστοποίησης που πρόσφατα προμηθεύτηκε το εργαστήριο στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Θεσσαλίας-Στερεάς Ελλάδας-Ηπείρου 2007-2013 – Αειφόρος Ανάπτυξη και Ποιότητα Ζωής στη Θεσσαλία – Προμήθεια Εξοπλισμού Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων» του ΕΣΠΑ. Ο στόχος είναι το σύστημα να παρέχει ένα απλό, φιλικό περιβάλλον εργασίας για την εισαγωγή δεδομένων και την εξαγωγή αποτελεσμάτων από το χρήστη. Το σύστημα θα εφαρμοσθεί πιλοτικά με σκοπό τον έλεγχο, την αξιολόγηση και την κατάλληλη παραμετροποίησή του.
Γενικότερα γα την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, ο κ. Λυμπερόπουλος σημείωσε ότι «έχει αρχίσει να αυξάνεται η συμβολή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην παραγωγή ενέργειας, η οποία όμως δημιουργεί διάφορες δυσκολίες στην παραγωγή, αφού είναι απρόβλεπτη ως προς το ζήτημα της διάθεσης ενέργειας. Άλλες φορές έχει ήλιο και άλλες όχι ή άλλες φορές φυσάει και άλλες όχι. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να κρατιούνται πολύ περισσότερες «εφεδρείες».